Pozwy grupowe i hybrydowe

Dnia 19 lipca 2010 r. weszła w życie ustawa z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z dnia 18 stycznia 2010 r.). Polska stała się więc kolejnym krajem, który zdecydował się na przyjęcie regulacji procesowych wywodzących się z amerykańskiej koncepcji class action. Nowe rozwiązanie prawne daje szansę setkom poszkodowanych osób na dochodzenie ich praw na drodze postępowania sądowego.

Postępowanie grupowe jest skomplikowane i składa się z kilku etapów przedsądowych i sądowych:

1. PRZEDSĄDOWE:

1. ukształtowanie się grupy (podpisanie porozumienia grupy, wybór reprezentanta grupy, ustalenia odnośnie składania funduszy na koszty sądowe i wynagrodzenie pełnomocnika);
2. podpisanie umowy na prowadzenie procesu z Kancelarią (uiszczenie ustalonej opłaty wstępnej przez każdego członka grupy);
3. przygotowanie pozwu (uzyskanie opinii biegłych, uiszczenie opłaty sądowej);
4. złożenie pozwu do sądu.

2. SĄDOWE:

1. I instancja:
   • rozstrzygnięcie o dopuszczalności postępowania grupowego (analiza spełnienia przesłanek ustawowych) – Sąd wydaje postanowienie o dopuszczalności postępowania grupowego;
   • kształtowanie się grupy – w okresie od 1-3 miesięcy inne osoby mają prawo przystąpić do postępowania – kończy je postanowienie w przedmiocie ostatecznego kształtu grupy;
   • postępowanie po ustaleniu składu grupy (na tym etapie nie ma większych odrębności w odniesieniu do zwykłego postępowania – Sąd merytorycznie rozpatruje zasadność roszczenia).
2. II instancja (w przypadku prawidłowego wniesienia apelacji przez jedną ze Stron);
3. skarga kasacyjna (jeśli SN przyjmie sprawę do rozpoznania w ramach przedsądu)

3. EGZEKUCJA ŚWIADCZENIA:

1. zapłata dobrowolna; albo
2. egzekucja komornicza.

4. PODZIAŁ UZYSKANEJ SUMY POMIĘDZY CZŁONKÓW GRUPY PRZEZ REPREZENTANTA GRUPY (PO UPRZEDNIM UISZCZENIU/POTRĄCENIU WYNAGRODZENIA KANCELARII)

Alternatywą dla postępowań grupowych są tzw. postępowania hybrydowe oparte na zastosowaniu instytucji połączenia zbliżonych spraw do wspólnego rozpoznania (art. 219 k.p.c.) oraz współuczestnictwa formalnego (art. 72 k.p.c.). Przy mniejszych grupach (do ok. 80-100 osób) takie rozwiązanie na ogół stanowią lepsze rozwiązanie, bo pozwalają na uniknięcie dodatkowych formalnych procedur związanych z postępowaniami grupowymi.

Specyfika oraz poziom skomplikowania spraw prowadzonych w ramach postępowań grupowych, jak również fakt, iż uczestniczy w nich wiele podmiotów wpływa także na specyfikę wynagrodzenia kancelarii prowadzących tego typu procesy. Dostrzegł to także ustawodawca, który przewidział szczegółową regulację odnoszącą się do wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu grupowym.

Zgodnie z art. 5 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym: Umowa regulująca wynagrodzenie pełnomocnika może określać wynagrodzenie w stosunku do kwoty zasądzonej na rzecz powoda, nie więcej niż 20 % tej kwoty.

Natomiast zgodnie z art. 11 ww. Ustawy: (1) Po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego. (2) Ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego powinno zawierać: (…) pkt 4) zasady wynagrodzenia pełnomocnika.

W związku z powyższym Kancelaria ustala wynagrodzenie w odniesieniu do konkretnej sprawy. Zasadniczo składnikami wynagrodzenia w postępowaniu grupowym jest:

• opłata wstępna od każdego członka grupy za prowadzenie sprawy w danej instancji
• premia za sukces (success fee) nie wyższa niż 20% dochodzonego roszczenia
• zasądzone koszty zastępstwa adwokackiego

Niezależnie członkowie grupy są zobligowani do ponoszenia kosztów sądowych i innych opłat związanych z danym postępowaniem (np. złożeniem kaucji aktorycznej).

Na podobnych zasadach ustalane jest wynagrodzenie w przypadku tzw. postępowań hybrydowych.

W przypadku każdej sprawy wynagrodzenie jest ustalane indywidualnie w oparciu o takie kryteria jak: ilość osób, wysokość roszczeń oraz skomplikowanie sprawy.

Na niniejszej stronie odnajdą Państwo informacje na temat przebiegu toczących się postępowań wielopodmiotowych prowadzonych przez Kancelarię (zarówno zakończonych, jak i tych w toku).

W trakcie formowania się grupy do danego postępowania dokumenty związane z danym postępowaniem można odnaleźć w zakładce Dokumenty.

Postępowania Grupowe

Grupa „Przy Metrze” (Waloryzacja)
Postępowanie grupowe dot. bezprawnej waloryzacji Reprezentantem grupy był: Rzecznik Praw Konsumentów (Pani Małgorzata Rothert), postępowanie toczyło się przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Do pozwu ostatecznie przystąpiło 35 osób. Sprawa została prawomocnie zakończona częściowym uwzględnienie roszczeń. Strony zawarły pozasądową ugodę i w zw. z powyższym sprawa nie trafiła do drugiej instancji.

Grupa „Przy Metrze” (Opóźnienie)
Postępowanie grupowe dot. odszkodowania z tytułu opóźnień w inwestycji Reprezentantem był Pan Krzysztof Kidawa. Grupa liczyła 31 członków, a roszczenie wynosiło kwotę 1.137.911,29 zł plus odsetki. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo w I instancji, Sąd Apelacyjny podtrzymał ten wyrok w mocy. Sądy uznały m.in., że w przypadku budowy spółdzielczej nie można dochodzić roszczeń z tytułu opóźnienia realizacji inwestycji, jak również ryczałtowo traktować roszczeń członków (w sensie materialnoprawnym). Należy wskazać, że w postępowaniach indywidualnych tego typu roszczenia były niekiedy uwzględniane w zależności od składu sądu. To zagadnienie jest wciąż sporne w orzecznictwie.

Grupa „Przy Metrze” (Ekwiwalent)
Postępowanie grupowe dot. zwrotu bezprawnie pobranego ekwiwalentu za grunt Reprezentantem był Pan Krzysztof Kidawa – Grupa liczyła 39 członków, sprawa zakończyła się w I instancji wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 r. uwzględniającym w całości dochodzone roszczenia oraz wyrokiem SA w Warszawie z 18 grudnia 2019 r. Łączna kwota zasądzonych roszczeń wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na dzień wyroku II instancji wyniosła kwotę ok. 2,5 mln zł. Strona pozwana złożyła skargę kasacyjną, ale SN odmówił jej przyjęcia potwierdzając, że spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą wliczać ekwiwalentu za grunt w inwestycjach spółdzielczych (realizowanych w trybie art. 18 u.s.m.).

Postępowania Hybrydowe

Grupa (Opłata partycypacyjna/manipulacyjna)
Postępowanie hybrydowe dot. zwrotu bezprawnie pobranej opłaty partycypacyjnej i manipulacyjnej (oraz pozwów wzajemnych Spółdzielni o dopłatę wkładu budowlanego, jak również w zakresie podniesionych roszczeń ewentualnych o rozliczenie zatrzymanej i niewykorzystanej kaucji gwarancyjnej)

W 2017 r. mec. P. Terlecki złożył 38 powództw z wnioskami do wspólnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Pozwy dotyczyły zwrotu bezprawnie pobranych kwot opłat partycypacyjnych oraz opłat manipulacyjnych (zostały one pobrane niezgodnie z art. 18 u.s.m., który nie dopuszcza dodatkowego obciążania członków spółdzielni finansujących w ramach budowy spółdzielczej, ponad koszty rzeczywiste takiej budowy).

Strona przeciwna złożyła 38 odpowiedzi na pozwy żądając zapłaty dodatkowego wkładu budowlanego od powodów.

W wygranym postępowaniu dotyczącym połączonych do wspólnego rozpoznania 76 spraw (a faktycznie 114, bo postępowanie dotyczyło 38 powództw głównych Klientów Kancelarii, w stosunku do których strona pozwana złożyła 38 powództw wzajemnych, a mec. Terlecki podniósł 38 ewentualnych zarzutów potrącenia w stosunku do tych powództw wzajemnych). Zgodnie z wnioskiem mec. Terleckiego w 2018 r. Sąd wydał wyrok częściowy uwzględniający 38 powództw głównych w całości (wyrok ten jest prawomocny), natomiast w dniu 11 września 2019 r. Sąd wydał wyrok końcowy, w którym oddalił wszystkie powództwa wzajemne strony pozwanej stwierdzając, że podlegają oddaleniu co do zasady, a nawet jakby były zasadne, to wówczas i tak znalazłby zastosowanie zgłoszone potrącenia ewentualne (II C 1688/17). Sąd II instancji utrzymał wyrok końcowy w mocy w całości i tym samym wszystkie sprawy zostały wygrane w całości prawomocnie.

Powyższa sprawa pokazała, że na tle doświadczeń Kancelarii z prowadzeniem spraw dot. większej liczby osób, dużo bardziej efektywną (a przede wszystkim szybszą) metodą jest zastosowanie art. 219 k.p.c. (połączenie do wspólnego rozpoznania, ewentualnie współuczestnictwa formalnego) niż postępowania grupowe.

Dlatego obecnie Kancelaria oferuje grupom do 100 osób prowadzenie spraw w tej formule.

Grupa (Kaucja Gwarancyjna) – postępowanie w toku (I instancja)
Postępowanie hybrydowe dot. zwrotu bezprawnie pobranej opłaty partycypacyjnej i manipulacyjnej (oraz pozwów wzajemnych Spółdzielni o dopłatę wkładu budowlanego, jak również w zakresie podniesionych roszczeń ewentualnych o rozliczenie zatrzymanej i niewykorzystanej kaucji gwarancyjnej). Przystąpienie do grupy na tym etapie nie jest już możliwe, sprawa obecnie toczy się w I instancji i oczekuje na pierwszą rozprawę.

Grupa (Inwestycja Lanciego I)
Postępowanie hybrydowe dot. zwrotu bezprawnie pobranego ekwiwalentu za grunt.

W 2013 r. mec. P. Terlecki złożył 4 powództwa (dot. 7 osób) z wnioskami do wspólnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Pozwy dotyczyły zwrotu kwoty ekwiwalentu za grunt (została ona pobrana niezgodnie z art. 18 u.s.m., który nie dopuszcza dodatkowego obciążania członków spółdzielni finansujących w ramach budowy spółdzielczej, ponad koszty rzeczywiste takiej budowy), jak również odszkodowania za opóźnienie w realizacji inwestycji. Sądy obu instancji uwzględniły w całości roszczenia o ekwiwalent w ramach wyroków częściowych (2018 r.) oraz oddaliły roszczenia o opóźnienie w realizacji inwestycji (2021 r.).

Grupa (Inwestycja Lanciego II) – postępowanie w toku (II instancja)
Postępowanie hybrydowe dot. zwrotu bezprawnie pobranego ekwiwalentu za grunt.

W 2013 r. mec. P. Terlecki złożył 4 powództwa (dot. 7 osób) z wnioskami do wspólnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Pozwy dotyczyły zwrotu kwoty ekwiwalentu za grunt (została ona pobrana niezgodnie z art. 18 u.s.m., który nie dopuszcza dodatkowego obciążania członków spółdzielni finansujących w ramach budowy spółdzielczej, ponad koszty rzeczywiste takiej budowy), jak również odszkodowania za opóźnienie w realizacji inwestycji. Sąd I instancji w całości uwzględnił roszczenia zarówno o nadpłatą wkładów budowlanych, jak i odszkodowania za opóźnienie w realizacji inwestycji (2022 r.). Brak możliwości przystąpienia do grupy na tym etapie.

Grupa „SM Przy Metrze” (ekwiwalent)
Postępowanie hybrydowe dot. zwrotu bezprawnie pobranego ekwiwalentu za grunt.

W 2015 r. mec. P. Terlecki złożył 4 powództwa (dot. 7 osób) z wnioskami do wspólnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Pozwy dotyczyły zwrotu kwoty ekwiwalentu za grunt (została ona pobrana niezgodnie z art. 18 u.s.m., który nie dopuszcza dodatkowego obciążania członków spółdzielni finansujących w ramach budowy spółdzielczej, ponad koszty rzeczywiste takiej budowy), jak również odszkodowania za opóźnienie w realizacji inwestycji. Sąd I instancji w całości uwzględnił roszczenia (8.01.2016 r.) i wyrok ten został utrzymany w II instancji (14 grudnia 2016 r.).

Poniżej znajdą Państwo wzory dokumentów dla poszczególnych Grup, warunki przystąpienia do danej Grupy oraz informację w zakresie wynagrodzenia Kancelarii za dane postępowanie. W razie chęci przystąpienia do danej grupy prosimy o kontakt pod adresem biuro@terlecki.net oraz przesłanie skanów dokumentów wskazanych w Warunkach Przystąpienia do danej Grupy. Informacje o przebiegu postępowań znajdują się w zakładce Postępowania.

Na chwilę obecną nie ma już możliwości przystąpienia do żadnego z toczących się postępowań grupowych, tak więc brak dokumentów do pobrania.