TSUE w sprawie Getin Noble Bank S.A., co dalej z roszczeniami Frankowiczów?

TSUE w sprawie Getin Noble Bank S.A., co dalej z roszczeniami Frankowiczów?

29 września 2022 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny podjął decyzję o przymusowej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji Getin Noble Banku, z uwagi na fakt, że jak twierdził, majątek banku nie był wystarczający na pokrycie jego zobowiązań, w tym w szczególności kredytobiorców frankowych. Wskutek restrukturyzacji, do Velobanku przeniesione zostały między innymi depozyty klientów Getin banku jak również kredyty w złotych, natomiast w podmiocie restrukturyzowanym pozostały kredyty hipoteczne denominowane i indeksowane do walut obcych.

Decyzja ta została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego przez ówczesną radę nadzorczą banku, w tym Leszka Czarneckiego oraz kilka tysięcy kredytobiorców, którzy obwiali się, że forma restrukturyzacji zniweczy możliwość dochodzenia od banku jakichkolwiek kwot. W skargach wskazane zostało, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny pełnił jednocześnie kilka różnych funkcji w procedurze restrukturyzacji i likwidacji, co budzi wątpliwości w oparciu o przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59 z 15 maja 2014 r., które stanowią, że w przypadku łączenia przez jeden podmiot zadań na wielu płaszczyznach, zapewnione muszą być szczególne wymogi zagwarantowania operacyjnej niezależności i unikania konfliktu interesu wewnątrz organu realizującego.

Getin Noble bank S.A. jako podmiot rezydualny nie ma wystarczających aktywów, aby zaspokoić roszczenia kredytobiorców, dodatkowym utrudnieniem jest ogłoszona w lipcu 2023 r. likwidacja tego podmiotu, co znacznie utrudnia, żeby nie powiedzieć uniemożliwia skuteczne dochodzenie swoich roszczeń związanych nieprawidłowością umów kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych stosowanych przez ten bank.

12 grudnia 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wydał wyrok, w którym odpowiedział na cztery pytania. Dotyczyły one między innymi sposobu rozstrzygania tak dużej ilości skarg (prawo postepowania przed sądami administracyjnymi nakazuje połączenie oddzielnych spraw do ich wspólnego rozpoznania, jeżeli mogły być objęte jedną skargą, tj. frankowiczów i rady nadzorczej banku, jednak WSA zastanawia się, czy takie rozpoznanie sprawy zapewni każdemu skarżącemu odpowiednie rozpoznanie jego skargi) oraz prawidłowości implementacji dyrektywy 2013/59.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że do WSA należy zbadanie, czy rozpatrzenie w pierwszej kolejności jednej, lub większej liczby spraw dotyczących jednej lub większej liczby skarg na decyzję organu oraz związane z tym zawieszenie pozostałych spraw dotyczących tej samej decyzji, są konieczne do zapewnienia pełnej skuteczności przyszłego orzeczenia sądowego w przedmiocie istnienia praw dochodzonych na podstawie prawa Unii. Wskazał również, że w przypadku piastowania wielu funkcji przez jeden organ, jego decyzje winny być chronione przed wszelkimi wpływami niemającymi związku z tymi zadaniami, natomiast w stosunku do innych jego funkcji nakłada obowiązek przyjęcia uzgodnień strukturalnych w celu zapewnienia niezależności operacyjnej organy i uniknięcia konfliktu interesów.

Wbrew naszym oczekiwaniom, Trybunał bardzo wymijająco odpowiedział na pytania strony polskiej co do interpretacji przepisów unijnych i konkretnego sposobu postępowania w tej sprawie. Oznacza to, że Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie wytycznych TSUE sam będzie musiał podjąć decyzję odnośnie do postepowania w tej materii. Niewątpliwie to od stanowiska WSA zależało będzie, czy a jeśli tak to w jakim stopniu, roszczenia kredytobiorców posiadających zobowiązania indeksowane lub denominowane do waluty obcej zostaną zaspokojone przez skarb Państwa – w sytuacji uznania, że działania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego były niezgodne z prawem, to od tego podmiotu przysługiwały będą odszkodowania dla kredytobiorców.