Projekt ustawy frankowej z innej perspektywy, czyli czego nie mówią kancelarie frankowe?

Wstęp

W niniejszym artykule spróbujemy zmierzyć się z problematyką ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego, czyli nazywanej popularnie nowej „ustawy frankowej” (dalej jako „projekt” lub „ustawa”). Ustawa ta zawiera bowiem szereg przepisów, które mają ułatwić kredytobiorcom dochodzenie swoich roszczeń, jak np. wstrzymanie z mocy prawa płatności rat kredytu z chwilą doręczenia pozwanemu pozwu, czy też wprowadzenie posiedzeń niejawnych. Jednakże zawarto w niej również takie regulacje, o których powszechnie się nie mówi, dlatego też warto się nad nimi pochylić.

Ustawa tylko dla kredytów we frankach

Pierwszą z istotnych, a mniej popularnych kwestii, jest fakt, że projekt tej ustawy dotyczy wyłącznie spraw o roszczenia związane z umowami kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego i nie dotyczy kredytów w innych walutach. W przypadku dochodzenia roszczeń z umowy kredytu, np. w euro lub dolarze, w którym są analogiczne klauzule abuzywne, nowa ustawa nie obejmie swoim zakresem tych spraw, co de facto robi wyłom w procedurze cywilnej dla ściśle określonej grupy i pozostawia w obecnej, standardowej sytuacji kredytobiorców w innych walutach (mimo niemalże identycznych sytuacji).

Wyłączenie spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej

Dalej, w art. 1 ust. 3 projektu wyłączono z jego zakresu sprawy o uzgodnienie z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, na której zabezpieczone zostały wierzytelności. Z jednej strony widzimy zatem założenie przyspieszenia procedowania sprawy, z jednoczesnym pozostawieniem w standardowej procedurze cywilnej sprawy z wniosku o uzgodnienie treści księgi wieczystej. Coraz więcej jest spraw, w których kredytobiorcy składają taki wniosek wraz z pozwem. Może się zatem zdarzyć sytuacja, w której umowa kredytu zostanie unieważniona, bank i kredytobiorcy dokonają wzajemnych rozliczeń oraz nastąpi wykreślenie hipoteki, natomiast wciąż trwać będzie sprawa o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Interesującym jest, jak w takiej sytuacji będą orzekać sądy, szczególnie w zakresie kosztów.

Roszczenie wzajemne banku w tym samym postępowaniu

Kolejną istotną kwestią jest możliwość dochodzenia przez bank roszczenia wzajemnego (czyli kapitału kredytu) w tym samym postępowaniu, poprzez wystąpienie z wnioskiem o rozliczenie wzajemnych roszczeń. Banki będą mogły zgłaszać takie wnioski bez zgody kredytobiorcy do czasu zakończenia postępowania przed sądem I instancji, a za jego zgodą – do zakończenia rozprawy przed sądem II instancji. Taka sytuacja implikuje możliwość cofnięcia przez bank swojego pozwu, skoro jest możliwość rozliczenia wszystkich kwot w jednym postępowaniu.

W przypadku takiego cofnięcia, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy banki odzyskają połowę uiszczonych opłat od pozwu cofniętego, także po rozpoczęciu posiedzenia, na które sprawa została skierowana. Banki mają na to 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Tym samym, banki mogą odzyskać ogromne kwoty, które poniosły z tytułu uiszczonych opłat od swoich pozwów. Ponosiły one bowiem standardową opłatę w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, która przy kredytach, które zwykle wynosiły po kilkaset tysięcy złotych, opiewała na kilkadziesiąt tysięcy złotych. Ta sama możliwość odnosi się również do apelacji oraz skargi kasacyjnej. Jest to zatem znaczny „ukłon” w stronę sektora bankowego, który będzie mógł odzyskać mnóstwo przeznaczonych na postępowania sądowe środków.

Zmiany w przepisach o mediacji

Projekt dokonuje również zmian w kodeksie postępowania cywilnego. Na uwagę zasługuje przede wszystkim zmiana art. 183⁸ § 2, któremu miałoby zostać nadane następujące brzmienie: „mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona sprzeciwi się̨ jej w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji, chyba że przed wydaniem postanowienia wyraziła zgodę̨ na prowadzenie mediacji”.

Zatem strona – w tym przypadku kredytobiorca – będzie musiała dokonać stosownych czynności, czyli złożenia sprzeciwu, aby uniknąć mediacji, podczas gdy obecnie strona ma tydzień na wyrażenie zgody na mediację od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji. Ta drobna różnica, jednak ma ona duże, praktyczne znaczenie.

Korzyści nie tylko dla frankowiczów

Projekt ten oczywiście jeszcze jest na etapie legislacyjnym, jednakże warto już teraz zwrócić uwagę na rozwiązania, które przewiduje. Dlatego też – mimo dość powszechnego twierdzenia, że jest on korzystny dla kredytobiorców, chociażby z uwagi na udzielane zabezpieczenia – warto mieć na uwadze korzyści, jakie ustawodawca przewidział dla banku.

Jeżeli masz kredyt frankowy i zastanawiasz się nad dochodzeniem od banku wpłaconych z tego tytułu rat – zgłoś się do nas. Nasza Kancelaria dokona analizy dokumentów kredytowych i wskaże, jakie dalsze kroki należy podjąć!