Opinia Rzecznika TSUE w sprawie wydzielenia VELO Banku

adw. Piotr Terlecki, wspólnik zarządzający Terlecki & Wspólnicy Kancelaria Prawna sp.j.

W dniu 21 marca br. odbyło się posiedzenie TSUE w sprawie Getin Noble Bank (sygn. akt C-118/23). Trybunał rozważał 4 pytania prejudycjalne przesłane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Dotyczą one m.in. zgodności z prawem unijnym decyzji o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank i roli Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w procesie resolution.

W dniu dzisiejszym Rzecznik Generalny TSUE 13 czerwca 2024 r. wydał opinię w kluczowej dla frankowiczów sprawie dotyczącej upadłości Getin Noble Banku. Niestety Rzecznik nie odpowiedział na pytanie, czy w przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem decyzji o przymusowej restrukturyzacji banku na podstawie skargi złożonej przez jego radę nadzorczą, sąd będzie mógł niejako automatycznie przyznać poszkodowanym z tego powodu klientom banku prawo do odszkodowania od państwa. Rzecznik generalny TSUE zajął się natomiast rozważeniem tego, czy sama restrukturyzacja GETIN została przeprowadzona zgodnie z unijnymi normami. 

Przede wszystkim skupił się na tym, czy organ przeprowadzający restrukturyzację tzn. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) był zarazem nadzorcą i gwarantem depozytów bankowych, jak również kuratorem upadającego banku. Połączenie tych wszystkich funkcji może bowiem wiązać się z konfliktem interesu. W swojej opinii Rzecznik jednak nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi i stwierdził jedynie, że w przypadku braku jasnych przepisów nakazujących rozdzielenie organu nadzorującego od podmiotu przeprowadzającego restrukturyzację, to do samego BFG należało wypracowanie regulacji gwarantującej niezależność między jego poszczególnymi działami, odpowiedzialnymi za obie te kwestie. O tym, czy BFG dopełnił tych wymogów będzie jednak musiał zdecydować już polski sąd.

Ze stanowiska Rzecznika wynika, że sama dyrektywa nie stoi na przeszkodzie, by jeden organ pełnił kilka funkcji, jednak może tak być wyłącznie w drodze wyjątku i po spełnieniu określonych warunków. W tym zakresie Rzecznik wskazał, że rolą sądu krajowego będzie ocena, czy struktura organizacyjna i przepisy wewnętrzne BFG dają podstawy do zagwarantowania niezależności operacyjnej i uniknięcia konfliktu interesów między różnymi funkcjami. 

W przypadku stwierdzenia, że nie, polski sąd będzie mógł uznać, że decyzja o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank została wydana z naruszeniem przepisów prawa, co może z kolei otworzyć drogę do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przez frankowiczów od Skarbu Państwa.

Na chwilę obecną trzeba jednak poczekać na wyrok TSUE, który zapewne zapadnie jesienią tego roku. Potem kluczowe będzie rozstrzygnięcie WSA w Warszawie w sprawie dot. wydzielenia VELO Banku z GETIN Noble Bank, w której złożono ponad 7000 skarg. Zresztą pewnie ten wyrok też nie zakończy postępowania bowiem należy spodziewać się skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, niezależnie od rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjnego.

Jeśli polskie sądy potwierdzą, że decyzja BFG została wydana z rażącym naruszeniem prawa, to wówczas pokrzywdzeni kredytobiorcy powinni rozważyć wystąpienie na drogę sądową wobec Skarbu Państwa albo w formie indywidualnej albo w ramach postępowania grupowego. Tak jak w sprawach z bankami bardziej wskazana jest droga indywidualna, tak w sporze masowym ze Skarbem Państwa należy rozważyć zastosowanie procedury grupowej.

Nasza Kancelaria specjalizuje się zarówno w postępowaniach grupowych (jako jedni z pierwszych skutecznie wytoczyliśmy takie powództwa w 2012 roku) oraz sprawach frankowych, którymi zajmujemy się już od przełomu 2014/2015 roku.

Zapraszamy do kontaktu