Klauzule abuzywne w umowach kredytowych

r.pr. Anna Terlecka

Klauzule abuzywne, znane również jako postanowienia niedozwolone, są zdefiniowane w art. 385¹ Kodeksu cywilnego. Odnoszą się one do części umowy między konsumentem a przedsiębiorcą, które nie zostały indywidualnie uzgodnione z konsumentem i które ustanawiają jego prawa i obowiązki w sposób, który jest sprzeczny z zasadami uczciwego postępowania oraz wyraźnie szkodzą jego interesom.

Kiedy klauzule są uznawane za abuzywne?

Aby postanowienie zostało uznane za abuzywne, musi spełniać wszystkie poniższe kryteria jednocześnie:

1. Nieuzgodnione indywidualnie: Konsument nie miał realnego wpływu na treść postanowienia.
2. Naruszenie zasad uczciwości: Postanowienie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, uczciwością handlową oraz równowagą kontraktową.
3. Wyraźna szkoda dla konsumenta: Postanowienie narusza interesy konsumenta w sposób jednoznaczny.

Należy zaznaczyć, że zasada ta nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia obu stron umowy, chyba że zostały one sformułowane w sposób niejasny i wprowadzają w błąd co do rzeczywistej treści umowy.

Kontekst klauzul abuzywnych w kredytach frankowych

O klauzulach abuzywnych mówi się głównie w kontekście kredytów denominowanych oraz indeksowanych do waluty obcej, głównie franka szwajcarskiego. Stosowanie takich postanowień w umowach może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla banków. Przede wszystkim, takie postanowienia są uznawane za niewiążące, co oznacza, że są one nieskuteczne i nie mogą być egzekwowane.

Konsekwencje dla banków

Przedsiębiorca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej i zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej konsumentowi. W skrajnych przypadkach, zastosowanie klauzul abuzywnych może skutkować nałożeniem przez organy nadzoru sankcji administracyjnych w postaci np. kar finansowych.

Przykłady klauzul abuzywnych w kredytach frankowych

Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane klauzule abuzywne w umowach kredytowych dotyczących kredytów frankowych:

1. Klauzule dotyczące zmienności oprocentowania:
   • Brak jednoznacznych kryteriów zmiany oprocentowania.
   • Dowolność banku w ustalaniu wysokości oprocentowania.
2. Klauzule walutowe:
   • Przeliczenie rat według kursu sprzedaży waluty ustalonego jednostronnie przez bank.
   • Brak jasnych zasad określających sposób przeliczania salda kredytu.
   • Przyjęcie zasady, że zmiana kursu może działać wyłącznie na niekorzyść kredytobiorcy, a nie banku
3. Opłaty dodatkowe:
   • Wysokie opłaty za wcześniejszą spłatę kredytu lub za zmianę waluty kredytu.
   • Niejednoznaczne zasady naliczania dodatkowych kosztów kredytu.
4. Postanowienia związane z ubezpieczeniem:
   • Obowiązek zawarcia ubezpieczenia za pośrednictwem banku lub na warunkach narzuconych przez bank.
   • Narzucenie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, które de facto stanowi ukrytą dodatkową marżę banku (jego jedynym beneficjentem jest bank, a kredytobiorca musi ponosić dodatkowe koszty, które zwiększają jego faktyczne raty kredytu).

Lista klauzul abuzywnych

Poniżej przedstawiamy listę klauzuli abuzywnych, skutkujących nieważnością całej umowy, ew. możliwością zwrotu nadpłaconych kwot, jakie były wykorzystywane przez banki w umowach kredytowych dotyczących kredytów frankowych:

1. BPH S.A.
2. BNP Paribas S.A.
3. Fortis Bank S.A.
4. Raiffeisen Bank Polska S.A.
5. EFG EuroBank Egasis (Polbank)
6. Bank Ochrony Środowiska S.A.
7. Getin Noble Bank S.A.
8. ING Bank Śląski S.A.
9. mBank S.A.
10. Bank Millenium S.A.,
11. Euro Bank S.A.
12. Pekao Bank Hipoteczny S.A.
13. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A.
14. Santander Bank Polska S.A.
15. Bank Zachodni WBK S.A.
16. Deutsche Bank S.A.
17. Santander Consumer Bank S.A.
18. Credit Agricole Bank Polska S.A.
19. Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Barlinku

Wyjaśniamy – poniższy wykaz klauzul abuzywnych nie stanowi z oczywistych względów katalogu zamkniętego wszystkich występujących w obrocie prawnym postanowień, które zostały uznane za niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Wykaz stanowi swoisty drogowskaz, który ma ułatwić naszym Czytelnikom dostęp do zbioru informacji, które mogą okazać się pomocne przy podejmowaniu dalszych decyzji związanych z podważaniem ich umów kredytowych. Wykaz oparty został w dużej mierze o oficjalne dane pochodzące z rejestru klauzul Rzecznika Finansowego oraz materiałów własnych.

Na uwagę zasługuje bardzo ważny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 21 września 2023 r. (C-139/22), który stanowi ogromne ułatwienie dochodzenia roszczeń w przypadku (w praktyce oznacza to realne usprawnienie i optymalizację całego procesu), gdy w umowie konsumenta znalazła się klauzula o równoznacznej treści, co klauzula wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych. Zgodnie z powyższym wyrokiem wpis danego warunku umownego do rejestru klauzul niedozwolonych będzie mógł stanowić jedyną przyczynę uznania takiej klauzuli za nieuczciwą.

Reasumując – konsument może podnosić, że postanowienie umieszczone w jego umowie kredytu jest równoznaczne z postanowieniem już zamieszonym w rejestrze postanowień niedozwolonych, prowadzonym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W przypadku gdy takie postanowienie dotyczy głównych świadczeń stron, to wówczas konsumentowi przysługuje uprawnienie do wystąpienia z powództwem o ustalenie, że umowa kredytu jest nieważna i nie wiąże stron.

Poniżej prezentuje się listę klauzul abuzywnych stosowanych przez banki w Polsce (podane paragrafy umów mogą w konkretnym przypadku się nieco różnić, jeśli np. w danej umowie nie było jednego postanowienia, to cała numeracja ulegała przesunięciu):

BPH S.A.

BPH PBK S.A. 
Umowa kredytu hipotecznego z 2002 r.
Przykłady klauzul abuzywnych:

• § 2 ust. 1 
  „Bank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek z dnia (…)” na warunkach określonych w Umowie oraz Regulaminie kredytowania osób fizycznych w Banku Przemysłowo Handlowym PBK S.A., kredytu w wysokości (…) franków szwajcarskich (CHF) (słownie: … złotych polskich), a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania i zwrotu kredytu wraz z odsetkami zgodnie z warunkami niniejszej umowy.” 

• § 3 ust. 2 
  „Prowizja od kredytu walutowego, naliczana jest i pobierana w złotych po kursie sprzedaży obowiązującym w dniu zapłaty prowizji zgodnie z Tabelą kursów walut BPH PBK S.A. ogłaszaną w siedzibie Banku.” 
• § 5 ust. 3 
  „Kwota kredytu wypłacana jest w złotych po przeliczeniu zgodnie z kursem kupna waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu wypłaty zgodnie z Tabelą kursów walut BPH PBK SA ogłaszaną w siedzibie Banku.”.

BPH S.A.
Umowa kredytu budowlano-hipotecznego z 2004 r. oraz z 2005 r.
Przykłady klauzul abuzywnych:

• § 2 ust. 1
  „Bank udziela Kredytobiorcy na warunkach określonych w umowie oraz Regulaminie kredytowania osób fizycznych w Banku BPH S.A. nie objętych Ustawą o Kredycie Konsumenckim, kredytu w wysokości X CHF (słownie: …. franków szwajcarskich), a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania i zwrotu kredytu wraz z odsetkami zgodnie z warunkami niniejszej umowy.” 

Załącznik nr 1 Wniosek o wypłatę kredytu 

• „waluta PLN.” 

Załącznik nr 7 do umowy kredytu budowlano-hipotecznego 

Ust. 2 pkt 2) 

• „kwota kredytu kub transzy kredytu wypłacona jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub transzy kredytu, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.”. 

Ust. 2 pkt 4) 

• „kwota spłaty podlega przeliczeniu na złote po kursie sprzedaży waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu dokonania spłaty, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.” 

BPH S.A. 
Umowa kredytu budowlano-hipotecznego z 2004 r., z 2005 r., 

• § 2 ust. 1 
  „Bank udziela Kredytobiorcy na warunkach określonych w umowie oraz Regulaminie kredytowania osób fizycznych w Banku BPH S.A. nie objętych Ustawą o Kredycie Konsumenckim, kredytu w wysokości X CHF (słownie: …. franków szwajcarskich), a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania i zwrotu kredytu wraz z odsetkami zgodnie z warunkami niniejszej umowy.” 

Załącznik nr 1 Wniosek o wypłatę kredytu 

• „waluta PLN.” 

Załącznik nr 7 do umowy kredytu budowlano-hipotecznego 

Ust. 2 pkt 2)

• „kwota kredytu kub transzy kredytu wypłacona jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub transzy kredytu, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.”.

Ust. 2 pkt 4)

• „kwota spłaty podlega przeliczeniu na złote po kursie sprzedaży waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu dokonania spłaty, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.” 

BPH S.A. 
Umowa kredytu hipotecznego z 2006 r. 

• § 2 ust. 1 
  „Bank udziela Kredytobiorcy na warunkach określonych w umowie oraz Regulaminie kredytowania osób fizycznych w Banku BPH S.A. nie objętych Ustawą o Kredycie Konsumenckim, kredytu w wysokości X CHF (słownie: …. franków szwajcarskich), a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania i zwrotu kredytu wraz z odsetkami zgodnie z warunkami niniejszej umowy.”

Załącznik nr 1 Wniosek o wypłatę kredytu 

• „waluta PLN.” 

Załącznik nr 7 do umowy kredytu hipotecznego. 

Ust. 2 pkt 2)

• „kwota kredytu kub transzy kredytu wypłacona jest w złotych po przeliczeniu według kursu kupna waluty kredytu obowiązującego w Banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub transzy kredytu, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.”

Ust. 2 pkt 4)

• „kwota spłaty podlega przeliczeniu na złote po kursie sprzedaży waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu dokonania spłaty, zgodnie z Tabelą kursów walut Banku BPH S.A. ogłoszoną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku.”GE Money Bank S.A. 

Umowa o kredyt hipoteczny z 2005 r. 

• § 1 ust. 1 
  „Bank udziela Kredytobiorcy Kredytu w kwocie (…) złotych polskich (słownie: … złotych polskich), indeksowanego kursem CHF zwanego dalej „Kredytem” na warunkach określonych w Umowie a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania Kredytu zgodnie z postanowieniem Umowy oraz zapłaty Bankowi prowizji, opłat i innych należności wynikających z Umowy. Na kwotę Kredytu składa się kwota pozostawiona do dyspozycji Kredytobiorcy w wysokości (…) złotych polskich, przeznaczona na realizację celu określonego w ust. 2 oraz kwota należnej składki z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy opisanego w § 13, w wysokości (…) złotych polskich, która zostanie doliczona do salda Kredytu, zgodnie z zasadami określonymi w § 17, następnie saldo walutowe przeliczane jest dziennie na złote polskie według kursu sprzedaży waluty do której indeksowany jest Kredyt, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., opisanej szczegółowo w § 17.”

• § 7 ust. 2 zd. 4
  Każdorazowo wypłacana kwota polskich złotych polskich, zostanie przeliczona na walutę, do której indeksowany jest Kredyt według kursu kupna waluty Kredytu podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., obowiązującego w dniu dokonania wypłaty przez Bank.” 

• § 10 ust. 6
  „Rozliczenie każdej wpłaty dokonywanej przez Kredytodawcę, będzie następować według kursu sprzedaży waluty, do której jest indeksowany Kredyt, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., obowiązującego w dniu wypływu środków do Banku.”

• §17 ust. 1-5
  „1. Do rozliczenia transakcji wypłat i spłat Kredytów oraz Pożyczek stosowane są odpowiednio kusy/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku obowiązujące w dniu dokonania transakcji.
  2. Kursy kupna określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna.
  3. Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży.
  4. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielonych przez GE Money Banku S.A. stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym skorygowane o marże kupna sprzedaży GE Money Banku S.A ustalane w sposób określony w ust. 5
  5. Marże kupna/sprzedaży ustalane są raz na miesiąc. Wyliczenie ww. marż polega na obliczeniu różnicy pomiędzy średnimi kursami złotego do danych walut ogłoszonymi w tabeli kursów średnich NBP w przedostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego okres obowiązywania wyliczonych marż a średnią arytmetyczną z kursów kupna/sprzedaży stosowanych do transakcji detalicznych z i pięciu banków na ostatni dzień roboczy miesiąca poprzedzającego okres obowiązywania wyliczonych marż ww. banki to: PKO BP S.A., PEKAO S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Millennium Bank S.A. i CitiBank Handlowy Polska S.A.”.

Umowa o kredyt hipoteczny z 2006 r., z 2007 r. i 2008 r. 

• § 1 ust. 1
  „Bank udziela Kredytobiorcy Kredytu w kwocie (…) złotych polskich (słownie: … złotych polskich), indeksowanego kursem CHF zwanego dalej „Kredytem” na warunkach określonych w Umowie a Kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania Kredytu zgodnie z postanowieniem Umowy oraz zapłaty Bankowi prowizji, opłat i innych należności wynikających z Umowy. Na kwotę Kredytu składa się kwota pozostawiona do dyspozycji Kredytobiorcy w wysokości (…) złotych polskich, przeznaczona na realizację celu określonego w ust. 2 oraz kwota należnej składki z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy opisanego w § 13, w wysokości (…) złotych polskich, która zostanie doliczona do salda Kredytu, zgodnie z zasadami określonymi w § 17, następnie saldo walutowe przeliczane jest dziennie na złote polskie według kursu sprzedaży waluty do której indeksowany jest Kredyt, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., opisanej szczegółowo w § 17.” 

• § 7 ust. 2 zd. 4
  „Każdorazowo wypłacana kwota polskich złotych polskich, zostanie przeliczona na walutę, do której indeksowany jest Kredyt według kursu kupna waluty Kredytu podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., obowiązującego w dniu dokonania wypłaty przez Bank.”

• § 10 ust. 8
  „Rozliczenie każdej wpłaty dokonywanej przez Kredytodawcę, będzie następować według kursu sprzedaży waluty, do której jest indeksowany Kredyt, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A., obowiązującego w dniu wypływu środków do Banku.” 

• § 17 ust. 1-5
  „1. Do rozliczenia transakcji wypłat i spłat Kredytów oraz Pożyczek stosowane są odpowiednio kusy/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank S.A. walut zawartych w ofercie Banku obowiązujące w dniu dokonania transakcji.
  2. Kursy kupna określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna.
  3. Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży.
  4. Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielonych przez GE Money Banku S.A. stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym skorygowane o marże kupna sprzedaży GE Money Banku S.A.
  5. Obowiązujące w danym dniu roboczym kursy kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez GE Money Bank SA walut zawartych w ofercie Banku określane są przez Bank po godz. 15.00 poprzedniego dnia roboczego i wywieszone są w siedzibie Banku oraz publikowane na stronie internetowej GE Money Banku SA.”
• „Kredytobiorca zobowiązuje się dokonywać spłaty kredytu, w wysokościach i terminach podanych w Załączniku nr 1 do Umowy – kalendarzu spłat na rachunek Banku nr: (…) (decyduje data wpływu na rachunek Banku), które będą zaliczane w następującej kolejności: należne opłaty i prowizje, odsetki umowne, kapitał kredytu i odsetki karne. Kwoty wskazane w kalendarzu spłat podane są w walucie kredytu. Spłaty dokonywane będą przez Kredytobiorcę w złotych, po uprzednim przeliczeniu spłaty wg kursu GE Money Banku S.A. (kursu Banku). Kurs Banku jest to średni kurs złotego w stosunku do waluty kredytu opublikowany w danym dniu w prasie przez NBP, powiększony o zmienną marżę kursową Banku, która w dniu udzielenia kredytu wynosi 0,06. Marża kursowa może ulegać zmianom i jest uzależniona od rozpiętości kursów kupna i sprzedaży waluty kredytu na rynku walutowym.”.

BNP Paribas S.A. 

Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. 
Umowa z 2008 r.

• § 2 ust. 2
  „Kredyt zostanie uruchomiony bezgotówkowo, jednorazowo, w kwocie nie wyższej niż kwota kredytu, po spełnieniu warunków wynikających z umowy kredytowej, na rzecz: 
  a) BGŻ S.A. w kwocie X CHF tytułem sfinansowania opłaty przygotowawczej, 
  b) Zbywcy w kwocie i na rachunek wskazany w umowie kupna-sprzedaży kredytowanej nieruchomości zawartej w formie aktu notarialnego, 
  c) Na rachunek osobisty Kredytobiorcy prowadzony w BGŻ S.A. tytułem sfinansowania opłat notarialnych oraz w ewentualnej pozostałej kwocie wynikającej z różnic kursowych.” 

• § 2 ust. 4 pkt g) 
  „pokrycie ewentualnych różnic pomiędzy kwotą kredytu przeliczoną na złote po kursie kupna obowiązującym w dniu złożenia wniosku o kredyt, a kwotą kredytu przeliczoną na złote po kursie kupna z dnia uruchomienia kredytu, niezbędna do zamknięcia transakcji.”.

• § 4 ust. 1 
  „Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminie określonym w ust. 3. Spłata kredytu następuje w złotych. Zmiana kursu waluty wpływa na wysokość salda kredytu oraz raty kapitałowo-odsetkowej.” Regulamin kredytu hipotecznego i budowlanego.”.

• § 37.1.
  „Kredyty w walutach wymienialnych wypłacane są w złotych, przy zastosowaniu kursu kupna waluty obowiązującego w Banku w chwili wypłaty.” 

• § 37.2. 
  „Kredyt w walutach wymienialnych podlegają spłacie w złotych, przy zastosowaniu kursu sprzedaży waluty obowiązującego w Banku w chwili spłaty.”

Fortis Bank S.A. 

Umowa z 2007 r. 

ust. 1

• „Kwota kredytu: (…) CHF (słownie franków ………………).” 

ust. 5.2. 

• „Uruchomienie Kredytu nastąpi jednorazowo w wysokości nie większej niż (…) PLN (słownie:…..) w następujący sposób:
  1) z kwoty kredytu zostanie pobrana składka ubezpieczenia spłaty kredytu w TU EUROPA SA, o której mowa w ust. 9.2.
  2) w wysokości określonej w akcie notarialnym ostatecznej umowy kupna-sprzedaży Kredytowanej Nieruchomości (zawartej pomiędzy Zbywcą i Kredytobiorcą), nie więcej jednak niż (…) PLN stanowiącej różnicę między ceną nabycia Kredytowanej Nieruchomości a wniesionym Wkładem własnym, na rachunek bankowy Zbywcy wskazany w tym akcie notarialnym.” 

ust. 8.8

• „Spłata należności z tytułu Kredytu następuje z Rachunku nr (…). Rachunek ten prowadzony jest w CHF i zasilany jest wyłącznie środkami w walucie, w której jest prowadzony. Kredytobiorca zobowiązany jest zapewnić na Rachunku wystarczającą kwotę środków do pokrycia wymagalnych należności Banku z tytułu Kredytu.”.

Raiffeisen Bank Polska S.A. 

Umowa kredytu Mieszkaniowego nr MG z 2008 r. 

• § 2 ust. 1
  „W przypadku Kredytu udzielonego w walucie CHF/EUR/USD kwota kredytu zostanie wypłacona w złotych wg kursu kupna danej waluty zgodnie z obowiązującą Banku w dniu Uruchomienia Kredytu/Transzy Kredytu Tabelą Kursów walut dla produktów hipotecznych w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna.”.

• § 10 ust. 4 
  „W przypadku Kredytu udzielonego w CHF/EUR/USD kapitał, odsetki oraz inne zobowiązania z tytułu Kredytu, poza wymienionymi w § 3 ust. 1 Umowy wyrażone w walucie obcej spłacane będą w złotych jako równowartość kwoty podanej (w walucie) przeliczonej: 
  a) wg kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu spłaty zobowiązania określonym w harmonogramie, o którym mowa w ust. 1 powyżej, Tabelą kursów walut dla produktów hipotecznych Raiffeisen Bank Polska S.A. w przypadku wpłat dokonanych przez tym terminem lub w tym terminie,
  b) wg kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu wpływu środków na rachunek wskazany w § 2 ust. 17 Umowy Tabelą kursów walut dla produktów hipotecznych w Raiffeisen Bank Polska S.A. w przypadku wpłat dokonanych po dniu, określonym w harmonogramie, o którym mowa w ust. 1 powyżej.”

Regulamin Kredytu Mieszkaniowego „Marża” w Raiffeisen Bank Polska Spółka Akcyjna  

• § 7 ust. 2
  „Kredyty udzielane w walutach obcych uruchamiane i spłacone są w równowartości złoty obliczanej na zasadach określonych w ust. 3 poniżej.” 

• § 7 ust. 3
  „Dla kredytu udzielonego w walucie obcej Bank stosuje następujące kursy walut:
  1) dla uruchomienia Kredytu kurs kupna danej waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia Kredytu Tabelą Kursów,
  2) dla spłaty zobowiązań z tytułu Kredytu (kapitał i odeski) – kurs sprzedaży danej waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu spłaty zobowiązania Tabelą Kursów z zastrzeżeniem postanowień § 18 ust. 6
  3) dla kwoty prowizji przygotowawczej, opłaty z tytułu ubezpieczenia Kredytu, ubezpieczenia Niskiego Wkładu, ubezpieczenia Kredytobiorcy na życie oraz innych zobowiązań wynikających z Umowy Kredytu nie wymienionych w pkt 1) i 2) powyżej Bank stosuje kursy walut wg zasad określonych w Umowie Kredytu.” 

• § 9 ust. 4
  W przypadku Pożyczki udzielonej w CHF/EUR/USD, kapitał, odsetki oraz inne zobowiązania z tytułu Pożyczki, poza wymienionym w § 3 ust. 1 Umowy wyrażone w walucie obcej spłacane będą w złotych jako równowartość kwoty podanej w tej walucie przeliczonej:
  1) wg kursu sprzedaży waluty zgodnie z obowiązującą w Banku w dniu spłaty zobowiązania określonym w harmonogramie, o którym mowa w ust. 1 powyżej, Tabelą kursów walut dla produktów hipotecznych Raiffeisen Bank Polska S.A. w przypadku wpłat dokonanych przez tym terminem lub w tym terminie,
  2) wg kursu sprzedaży walut waluty zgodnie z obowiązującą w Banku, w dniu wpływu środków na rachunek wskazany w § 2 ust. 13 Umowy Tabelą kursów walut dla produktów hipotecznych w Raiffeisen Bank Polska S.A. w przypadku wpłat dokonanych w po dniu, określonym ww. harmonogramie, o którym mowa w ust. 1 powyżej.” 

• § 10 ust. 7  
  „Dokonanie przedterminowej spłaty kredytu kapitału w części niezwalania Pożyczkobiorcy od konieczności dokonywania spłat bieżącej raty kapitałowo-odsetkowej wynikającej z harmonogramu w przypadku spłaty dokonanej w terminie płatności tej raty oraz należnych rat kapitałowo-odsetkowych w terminach określonych w nowym harmonogramie spłat i nie powoduje skrócenia okresu kredytowania. 

EFG EuroBank Egasis (Polbank) 

Umowa o kredyt hipoteczny z 2007 r., 2008 r. i 2009 r.

• § 2 ust. 1
  „Bank zobowiązany jest oddać do dyspozycji Kredytobiorcy kwotę w wysokości (…) zł (słownie: ………..). Kredyt jest indeksowany do waluty obcej CHF.

Regulamin Kredytu Hipotecznego udzielanego przez POLBANK EFG 

• § 7 ust. 4  
  „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, stosuje się kurs nie niższy niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty poszczególny transz. Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane jest według stosowanego przy uruchomieniu kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, saldo zadłużenia z tytułu kredytu obliczane jest według kursów stosowanych przy wypłacie poszczególnych transz. Aktualnie saldo zadłużenia w walucie kredytu Kredytobiorca otrzymuje listowanie w przypadku postanowień § 11.”

• § 9 ust. 2  
  „W przypadku kredytów do waluty indeksowanych do waluty obcej:
  1) raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1, według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu;
  2) jeżeli dzień wymagalności raty kredytu przypada na dzień wolny od pracy, stosuje się kurs sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku na koniec ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty kredytu.” 

• § 13 ust. 7
  „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wcześniejsza spłata dokonywana jest w oparciu o kurs sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku w momencie realizacji dyspozycji.”.

Bank Ochrony Środowiska S.A. 

Umowa z 2007 r.

• § 2 ust. 2
  „Kwota kredytu, z zastrzeżeniem § 18 ZOZK, wynosi (…) EUR (słownie: …), nie więcej niż równowartość (…) PLN.

• § 18 ust. 1 Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie Udzielania Kredytów Hipotecznych (ZOZK)
  „Kredyt uruchamiany i spłacany jest w złotych, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. Zmiana spreadu walutowego stosowanego przez Bank ma wpływ na wysokość wypłaconego kapitału oraz wysokość rat kapitałowo-odsetkowych. 

• § 18 ust. 3 Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie Udzielania Kredytów Hipotecznych (ZOZK)  
  „Kredyt uruchamiany jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu na wybrana przez Kredytobiorca i określoną w Umowie walutę, po kursie kupna dewiz wg Tabeli kursów z dnia uruchomienia kredytu, obowiązującym w momencie wykonania operacji. 

• § 18 ust. 4 Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie Udzielania Kredytów Hipotecznych (ZOZK)
  „W przypadku wzrostu kursu waluty obcej w okresie między momentem zawarcia Umowy a momentem uruchomienia kredytu/transzy kredytu, kwota uruchomionego kredytu wyrażona w walucie wymienialnej może być niższa niż kwota określona w Umowie. Kwotę kredytu wyrażoną w walucie obniża się w takim stopniu, aby odpowiadała określonej w Umowie równowartości kwoty kredytu w PLN. (…). 

• § 18 ust. 5 Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie Udzielania Kredytów Hipotecznych (ZOZK)
  „W przypadki spadku kursu waluty obcej w okresie między momentem zawarcia Umowy a momentem uruchomienia kredytu/transzy kredytu, kwota uruchomionego kredytu wyrażona w walucie wymienialnej może być wyższa niż kwota określona w Umowie. Kwotę kredytu wyrażoną w walucie podwyższa się w takim stopniu, aby odpowiadała określonej w Umowie równowartości kwoty kredytu w PLN. (…). 

• § 18 ust. 6 Zbiór Ogólnych Zasad Kredytowania w Zakresie Udzielania Kredytów Hipotecznych (ZOZK)  
  „Spłata kredytu denominowanego wraz z odsetkami następuje w złotych, w ratach określonych w walucie z Umowy, wg przeliczenia, po ustalonym wg ostatniej Tabeli kursów kursie sprzedaży dewiz obowiązującym w Banku w dniu wpłaty środków na rachunek kredytowy Kredytobiorcy, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. 

• § 8 ust. 1    
  „Od kwoty udzielonego kredytu Bank pobierze prowizję przygotowawczą w wysokości X% kwoty kredytu, tj. X EUR (słownie: …).

• § 8 ust. 2  
  „Prowizja przygotowawcza płatna jest w złotych w dniu podpisania Umowy, po przeliczeniu kwoty prowizji po kursie sprzedaży dewiz Banku wg Tabeli kursów z dnia wpłaty prowizji, obowiązującym w momencie wykonania operacji.”.

• § 10 ust. 1  
  „Kredyt wraz z odsetkami spłacany jest w PLN, w równych ratach miesięcznych. Kapitał jest spłacany co miesiąc. (…).”.

• § 10 ust. 2  
  „W dniu zawarcia Umowy rata kapitałowo-odsetkowa wynosi X EUR.” 
• § 12 ust. 4    
  „Składka ubezpieczeniowa z tytułu ubezpieczenia kredytu na okres pomostowy, w okresie ubezpieczenia wynosi X% kwoty udzielonego kredytu za każdy rozpoczęty miesiąc kalendarzowy okresu ubezpieczenia. 
• § 12 ust. 7    
  „Składka ubezpieczeniowa płatna jest w PLN z góry, jednorazowo za każdy okres ubezpieczenia. Dla wyliczenia pierwszej składki przyjmuje się równowartość składki w PLN, przeliczonej według pierwszego kursu kupna dewiz obowiązującego w Banku dla waluty kredytu z dnia podpisania Umowy. Dla wyliczenia kolejnych składek ubezpieczenia przyjmuje się równowartość składki w PLN, przeliczonej według pierwszego kursu kupna dewiz w Banku dla waluty kredytu z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedniego.
• § 12 ust. 10    
  „Składka z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego wynosi X% za 108 miesięczny okres ubezpieczenia i naliczana jest od kwoty brakującego wkładu własnego na dzień zawarcia niniejszej Umowy, przy czym kwota kredytu zgłaszana do ubezpieczenia nie może być wyższa od 20% wartości nieruchomości. 
• § 12 ust. 12    
  „Składka płatna jest w PLN, dla wyliczenia pierwszej składki ubezpieczeniowej przyjmuje się równowartość składki w PLN, przeliczonej według pierwszego kursu kupna dewiz obowiązującego w Banku dla waluty kredytu z dnia podpisania Umowy. Dla wyliczenia kolejnych składek ubezpieczenia przyjmuje się równowartość składki w PLN, przeliczonej według pierwszego kursu kupna dewiz w Banku dla waluty kredytu z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedniego.
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 4130]
  „Składka ubezpieczeniowa z tytułu ubezpieczenia pomostowego i niskiego wkładu własnego podlega zwrotowi na wniosek Kredytobiorcy proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych, w których towarzystwo ubezpieczeniowe nie świadczyło ochrony ubezpieczeniowej.”. 

Getin Noble Bank S.A. 

Umowa 2005 r. 

• § 1 ust. 1
  „Bank udziela Kredytobiorcy Kredytu w kwocie (…) złotych polskich (słownie: … złotych polskich), indeksowanego kursem CHF na warunkach określonych w niniejszej umowie kredytowej oraz „Regulaminie do umowy kredytu hipotecznego” zwanym dalej Regulaminem, stanowiącym integralną część umowy.” 

• § 2 ust. 2  
  „W dniu wypłaty kredytu lub każdej transzy kredytu kwota wypłaconych środków będzie przeliczana na walutę, do której indeksowany jest kredyt według kursu kupna walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” – obowiązującego w dniu uruchomienia środków.” 

• § 4 ust. 2
  „Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w walucie indeksacyjnej – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego.” Umowa 2006 r.”.

• § 2 ust. 1  
  „Bank udziela Kredytobiorcy Kredytu w kwocie (…) złotych polskich (słownie: … złotych polskich), indeksowanego kursem CHF na warunkach określonych w niniejszej umowie, przy założeniu, że uruchomiono całość kredytu w dacie sporządzenia umowy równowartość kredytu wynosiłaby (…) CHF, rzeczywista równowartość zostanie określona po wypłacie kredytu.” 

• § 4 ust. 3
  „W dniu wypłaty kredytu lub każdej transzy kredytu kwota wypłaconych środków będzie przeliczana do CHF według kursu kupna określonego w Tabeli Kursów – obowiązującego w dniu uruchomienia środków.” 

• 6 § ust. 3  
  „Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych do „CHF obowiązującego w dniu spłaty.” 

Umowa 2007 r. 

• § 1 ust. 1
  „Bank udziela Kredytobiorcy Kredytu w kwocie (…) złotych polskich (słownie: … złotych polskich), indeksowanego kursem CHF na warunkach określonych w niniejszej umowie, przy założeniu, że uruchomiono całość kredytu w dacie sporządzenia umowy równowartość kredytu wynosiłaby (…) CHF, rzeczywista równowartość zostanie określona po wypłacie kredytu. Kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy ryzyka kursowego, związanego ze zmianą kursu waluty.”

• § 6 ust. 1
  „Bankowa Tabela Kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut, zwana Tabelą Kusów – sporządzona przez merytoryczną komórkę Banku na podstawie kursów obowiązujących na rynku międzybankowym w chwili sporządzenia tabeli i po ogłoszeniu kursów średnich NBP, tabela sporządzona jest o godz. 16:00 każdego dnia roboczego i obowiązuje przez cały następny dzień roboczy.” 

• § 10 ust. 3
  „Wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF obowiązującego w dniu spłaty.” 

• § 14 ust. 3
  „Jeżeli Kredytobiorca, mimo upływu okresu wypowiedzenia, nie ureguluje należności, Bank w następnym dniu, po upływie terminu wypowiedzenia, dokonuje przewalutowania całego wymagalnego zadłużenia na PLN, z zastosowaniem aktualnego kursu sprzedaży dewiz, określanego przez Bank w Tabeli Kusów. Poczynając od dnia przewalutowania Bank pobiera od wymagalnego kapitału karne odsetki w wysokości 2-krotności oprocentowania kredytów udzielanych w PLN (nie indeksowanych do waluty obcej) przy zastosowaniu aktualnego z dnia przewalutowania wskaźnika DBPLN oraz marży obowiązującej w dniu wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy.” 

DNB Bank Polska S.A. 
Umowa z 2009 r. 

• § 1 ust. 2 pkt 2.1  
  „Waluta Kredytu: PLN indeksowany do waluty obcej CHF. Wypłata Kredytu indeksowanego do waluty obcej następuje w złotych według kursu kupna obowiązującego w Banku w momencie uruchomienia Kredytu lub w momencie uruchomienia poszczególnych transz Kredytu, zgodnie z Tabelą kursów walut dla Kredytów/Pożyczek Hipotecznych publikowaną na stronie internetowej Banku lub dostępna w oddziałach Banku.” 

• § 1 ust. 6  
  „Sposób uruchomienia kredytu: w transzach
  I transza na: równowartość w PLN kwoty wskazanej w zaświadczeniu, przeliczona wg kursu stosowanego przez bank, obowiązującego w dniu wypłaty kredytu, stanowiąca wysokość całkowitego zadłużenia z tytułu kredytu nr (…) udzielonego Kredytobiorcy, na rachunek bankowy wskazany w zaświadczeniu wystawionym przez X, II transza na: pozostała kwota stanowiąca różnice pomiędzy kwotą udzielonego kredytu a kwotą przeznaczoną na spłatę kredytu nr (…) na rachunek bankowy Kredytobiorcy wskazany w dyspozycji Uruchomienia kredytu z przeznaczeniem na dowolny cel konsumpcyjny”.

• § 2 ust. 4.1  
  „Wypłata kredytu nastąpi w następujący sposób:
  Równowartość w PLN kwoty wskazanej w zaświadczeniu, przeliczona wg kursu stosowanego przez bank, obowiązującego w dniu wypłaty kredytu, stanowiąca wysokość całkowitego zadłużenia z tytułu kredytu nr (…) udzielonego Kredytobiorcy, na rachunek bankowy wskazany w zaświadczeniu wystawionym przez X.” 

• § 2 ust. 4.2
  „Pozostała kwota stanowiąca różnice pomiędzy kwotą udzielonego kredytu a kwotą przeznaczoną na spłatę kredytu nr (…) na rachunek bankowy Kredytobiorcy wskazany w dyspozycji Uruchomienia kredytu z przeznaczeniem na dowolny cel konsumpcyjny.” 

• § 4 ust. 3
  „Spłata należności z tytułu Kredytu następuje z rachunku bankowego Kredytobiorcy nr (…) poprzez obciążenie tego rachunku przez Bank kwotami należności, w terminach płatności. Kredytobiorca zobowiązany jest zapewnić na rachunku bankowym wystarczająca kwotę środków do pokrycia wymagalnych należności Banku z tytułu Kredytu. W przypadku Kredytu w złotych indeksowanego do waluty obcej spłata należności Banku dokonywana jest w złotych. Przeliczenie raty na złote następuje według kursu sprzedaży waluty, do której indeksowany jest Kredyt, obowiązującego w Banku w dniu spłaty raty zgodnie z Tabelą kursów walut dla Kredytów/Pożyczek Hipotecznych.”

ING Bank Śląski S.A. 

Umowa 2008 r. 

• § 1 ust. 1
  „Bank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek z dnia (…) roku kredytu w złotych indeksowanego kursem CHF w wysokości (…) PLN (słownie: (…), a Kredytobiorca zaciąga kredyt i zobowiązuje się do jego wykorzystania zgodnie z warunkami niniejszej umowy. Równowartość wskazanej kwoty w walucie CHF zostanie określona na podstawie gotówkowego kursu kupna CHF Banku z dnia wypłaty (uruchomienia) pierwszej transzy kredytu (kurs notowany z pierwszej tabeli kursowej Banku – tabela A w tym dniu) i zostanie podana w harmonogramie spłat. Kredytobiorca zaciąga kredyt i zobowiązuje się do jego wykorzystania zgodnie z warunkami niniejszej umowy.” 

• § 2 ust. 4  
  „Kredyt zostanie uruchomiony w złotych, a jego równowartość w walucie CHF ustalona zostanie według kursu kupna określonego w § 1 ust. 1, w dniu uruchomienia pierwszej transzy kredytu. Kolejne transze kredytu będą uruchamiane w złotych, a ich równowartość w walucie CHF będzie ustalana każdorazowo według kursu kupna na podstawie gotówkowego kursu kupna CHF banku z dnia wypłaty (uruchomienia) danej transzy kredytu (kurs notowany w pierwszej tabeli kursowej Banku – tabela A w tym dniu).” 

• § 5 ust. 1  
  „Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz innymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy kredytu. Kredyt, odsetki oraz inne zobowiązania wyrażone w CHF będą spłacane w złotych jako równowartość raty w CHF przeliczonej według gotówkowego kurs sprzedaży CHF Banku z dnia wymagalnej spłaty raty (kurs notowany w pierwszej tabeli kursowej Banku – tabela A, w tym dniu). Inne zobowiązania wynikające z umowy wyrażone w złotych będą płatne w złotych.
  Zmiana kursu walutowego będzie miała wpływ na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych oraz na wartość kredytu. W przypadku zwiększenia kursu walutowego, raty kapitałowoodsetkowe ulegną zwiększeniu, natomiast w przypadku obniżenia kursu walutowego raty kapitałowo-odsetkowe ulegną zmniejszeniu. Wartość kredytu będzie wzrastała w przypadku wzrostu kursu walutowego lub malała w przypadku spadku kursu walutowego.”

mBank S.A. 

BRE Bank S.A. 
Umowa z 2004 r. mPlan 

• § 7 ust. 1
  „mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu. 

• § 12 ust. 5  
  „Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.”.

Umowa z 2005 r. mPlan 

• § 3 ust. 4 pkt 1)  
  „Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu Tu EUROPA S.A. i tym samym opłacenie składki ubezpieczenia na 60-miesieczny okres ubezpieczenia w wysokości X% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez Kredytobiorcę, tj. X zł. Jeśli z upływem pełnych 60 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, Kredytobiorca zobowiązuje się do kontynuacji ubezpieczenia i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej wysokości X% d kwoty niespłaconego brakującego wkładu własnego, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 120 miesięcy, licząc od miesiąca , w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków na opłacenie składki z tytułu kontynuacji ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

• § 7 ust. 1  
  „mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu.”.

• § 12 ust. 4  
  „Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.”.

Umowa z 2006 r. Multiplan 

• § 3 ust. 4  
  „Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu Tu EUROPA S.A. i tym samym opłacenie składki ubezpieczenia za 36-miesieczny okres ubezpieczenia w wysokości X% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez Kredytobiorcę, tj. X zł. Jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, Kredytobiorca zobowiązuje się do kontynuacji ubezpieczenia i tym samym opłacenia składki ubezpieczeniowej wysokości X% d kwoty niespłaconego brakującego wkładu własnego, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca , w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia MultiBank do pobrania środków na opłacenie składki z tytułu kontynuacji ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

• § 7 ust. 1  
  „mBank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek Kredytu hipotecznego przeznaczonego na cel określony w § 1 ust. 1 zwanego dalej Kredytem, w kwocie określonej w § 1 ust. 2, waloryzowanego kursem kupna waluty w CHF wg tabeli kursowej BRE Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia Kredytu/transzy Kredytu.”.

• § 12 ust. 5  
  „Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.”.

• § 1 ust. 3A  
  „Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia (…) według kupna waluty z tabeli kursowej BRE Banku S.A. wynosi (…) CHF. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w niniejszym punkcie.” 

• § 11 ust. 4
  „Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.” 

• § 13 ust. 5
  „Wcześniejsza spłata całości Kredytu lub raty kapitało-odsetkowej a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.” 

Umowa z 2008 r. Multiplan 

• § 1 ust. 3A  
  „Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia (…) według kupna waluty z tabeli kursowej BRE Banku S.A. wynosi (…) CHF. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu, może być różna od podanej w niniejszym punkcie.” 

• § 3 ust. 3 
  „Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego Kredytu TU ALIANZ POLSKA S.A. na 36 miesięczny okres ubezpieczenia. Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu.
  Kredytobiorca upoważnia MultiBank do pobrania środków z tytułu zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości X% kwoty kredytu objętej ubezpieczeniem tj. X zł oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego § 6 bez odrębnej dyspozycji.” 

• § 10 ust. 5  
  „Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50.” 
• § 12 ust. 5  
  „Wcześniejsza spłata całości Kredytu lub raty kapitało-odsetkowej a także spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczana po kursie CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującym w dniu i godzinie spłaty.” 
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 4704]
  „Stopa procentowa Kredytu może ulegać zmianom w okresie trwania Umowy w przypadku zmiany, co najmniej jednego z następujących parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego:
  a) oprocentowania lokat międzybankowych (stawek WIBID/WIBOR)
  b) rentowności bonów skarbowych, obligacji Skarbu Państwa
  c) zmiany stóp procentowych NBP
  oraz w zakresie wynikającym ze zmiany tych parametrów.”.
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 6068]
  „Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie, tj. […] oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w par. 6 bez odrębnej dyspozycji.”.

Bank Millenium S.A. 

Bank Millenium S.A. 
Umowa z 2005 r. MILLEKREDYT DOM

• § 2 ust. 2  
  „Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy.” 

• § 7 ust. 1
  „Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu w CHF ustaloną zgodnie z § 2 z złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.” 

• § 9 pkt. 9)  
  „Dodatkowe zabezpieczenie kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe X zł, stanowi ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym Kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej z przez Bank Millenium S.A. z TUiR CIGNA STU S.A.” 

• § 9 pkt. 10)
  „Kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu Bankowi kosztów ubezpieczenia w wysokości X zł. za pierwszy 36-miesięczny okres trwania ochrony ubezpieczeniowej.” 

• § 9 pkt. 11)
  „Jeżeli w ciągu okresu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe niż X zł, Kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny 36-miesieczny okres udzielonej Bankowi przez TUiR CIGNA STU S.A. ochrony ubezpieczeniowej, o czym Kredytobiorca zostanie powiadomiony przez Bank na piśmie.” 

Umowa o kredyt hipoteczny z 2006 r. i 2007 r. 

• § 2 ust. 2  
  „Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy. Po uruchomieniu kredytu lub pierwszej transzy kredytu wypłaconego w transzach Bank wysyła do Kredytobiorcy pismo, informujące o wysokości pierwszej raty kredytu, kwocie kredytu w CHF oraz jego równowartości w PLN zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu, transzy, przy czym zmiany kursów walut w trakcie okresu kredytowania mają wpływ na wysokość kwoty zaciągniętego kredytu oraz raty kapitałowo odsetkowej.”

• § 7 ust. 1
  „Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu CHF ustaloną zgodnie z § 2 w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.” 

• § 9 ust. 7
  „Dodatkowe zabezpieczenie kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe X zł, stanowi ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym Kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej z przez Bank Millenium S.A. z TUiR CIGNA STU S.A.”

• § 9 ust. 8 
  Kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu Bankowi kosztów ubezpieczenia w wysokości X zł. za pierwszy 36-miesięczny okres trwania ochrony ubezpieczeniowej.” 

• § 9 ust. 9  
  „Jeżeli w ciągu okresu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe niż X zł, Kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny 36-miesieczny okres udzielonej Bankowi przez TUiR CIGNA STU S.A. ochrony ubezpieczeniowej, o czym Kredytobiorca zostanie powiadomiony przez Bank na piśmie.” 

Umowa o kredyt hipoteczny z 2008 r. 

• § 2 ust. 2
  „Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy. Po uruchomieniu kredytu lub pierwszej transzy kredytu wypłaconego w transzach Bank wysyła do Kredytobiorcy pismo, informujące o wysokości pierwszej raty kredytu, kwocie kredytu w CHF oraz jego równowartości w PLN zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu, transzy, przy czym zmiany kursów walut w trakcie okresu kredytowania mają wpływ na wysokość kwoty zaciągniętego kredytu oraz raty kapitałowo odsetkowej.” 

• § 7 ust. 1  
  „Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu CHF ustaloną zgodnie z § 2 w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.” 

• § 9 ust. 7 
   „Dodatkowe zabezpieczenie kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe X zł, stanowi ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym Kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej z przez Bank Millenium S.A. z TU InterRisk S.A.” 

• § 9 ust. 8
  „Kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu Bankowi kosztów ubezpieczenia w wysokości X zł.za pierwszy 36-miesięczny okres trwania ochrony ubezpieczeniowej.” 
• § 9 ust. 9    
  „Jeżeli w ciągu okresu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe niż X zł, Kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny 36-miesieczny okres udzielonej Bankowi przez TU InterRisk S.A. ochrony ubezpieczeniowej, o czym Kredytobiorca zostanie powiadomiony przez Bank na piśmie.”
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 3178]
  „Kredyt jest indeksowany do CHF/USD/EUR, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF/USD/EUR według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy.”.
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 3179]
  „W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota raty spłaty obliczona jest według kursu sprzedaży dewiz, obowiązującego w Banku na podstawie obowiązującej w Banku Tabeli Kursów Walut Obcych z dnia spłaty.”.

Euro Bank S.A. 

Umowa kredytu hipotecznego z 2008 r. i 2009 r. 

• § 1 ust. 4
  „Kwota Kredytu wyrażona w walucie obcej według kursu kupna waluty określonego w Tabeli obowiązującej w Banku na dzień sporządzenia Umowy wynosi (…) CHF. Kwota niniejsza ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia Kredytu lub pierwszej Transzy może być różna od podanej w niniejszym punkcie.”.

• § 7 ust. 6
  „Kwoty rat spłaty kredytu indeksowanego do waluty obcej a spłacane w PLN, przeliczane po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym dzień spłaty Raty określonym w Umowie.” Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez Euro Bank S.A.”.

• § 4 ust. 1
  „Bank udziela Kredytów hipotecznych w złotych polskich (PLN). Kredyt może być indeksowany kursem waluty obcej zgodnie z Tabelą. Kredyt hipoteczny uruchamiany jest w PLN.” 

• § 6 ust. 1  
  „Kredyt może zostać uruchomiony jednorazowo lub wieloetapowo w postaci Transz, zgodnie z treścią Umowy. Wysokość zadłużenia z tytułu udzielanego kredytu indeksowanego do waluty obcej wyrażona jest w walucie obcej, po przeliczeniu uruchomionych środków po kursie kupna danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu ich uruchomienia.” 

• § 11 ust. 5
  „Kwoty rat Kredytu indeksowanego do waluty obcej określane są w harmonogramie spłaty w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym spłatę Raty określonym w Umowie.”
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 4107]
  „Zmiana wysokości oprocentowania może następować także w przypadku zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju (lub krajów zrzeszonych w UE), którego waluta jest podstawą indeksacji.”.

Pekao Bank Hipoteczny S.A. 

Umowa kredytu z 2008 r. 

• § 2 ust. 4 postanowienia ogólne
  „Kredyt zostanie wypłacony w złotych po przeliczeniu wypłaconej kwoty według kursu kupna waluty Kredytu obowiązującego w Banku na dwa dni robocze przed dniem wypłaty (zgodnie z Tabela Kursów Banku z godz. 9:00), na podstawie złożonego przez Kredytobiorcę w Banku Wniosku o wypłatę na formularzu, którego wzór stanowi załącznik do Umowy (zwanego dalej „Wnioskiem o wypłatę”).” 

• § 5 ust. 5 postanowienia ogólne  
  „Kredytobiorca dokonuje spłaty Kredytu w złotych, w wysokości stanowiącej równowartość należnej i wynikającej z harmonogramu spłat kwoty waluty z zastosowaniem kursu sprzedaży walut Banku według Tabeli z godz. 9:00, obowiązującej na dwa dni robocze przed terminem wymagalności spłaty, określonym w Umowie.”

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. 

Nordea Bank S.A. 
Umowa o kredyt mieszkaniowy NORDEA – HABITAT z 2006 r

• § 1 ust. 2 części ogólnej umowy  
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu w złotych zostanie określona poprzez przeliczanie kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany na złote, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów z dnia uruchomienia środków.” 

• § 13 ust. 7  
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej: 1/ harmonogram spłat kredytu wyrażone jest walucie, w której kredyt jest denominowany 2/ spłata następuje w złotych, w równowartości kwot wyrażonych w walucie obcej, 3/ do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów z dnia spłaty.”

Umowa o kredyt mieszkaniowy NORDEA – HABITAT z 2008 r. 

• § 1 ust. 2 części ogólnej umowy  
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu w złotych zostanie określona poprzez przeliczanie kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany na złote, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów z dnia uruchomienia środków.”
• § 15 ust. 7 
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej:
  1/ harmonogram spłat kredytu wyrażone jest walucie, w której kredyt jest denominowany
  2/ spłata następuje w złotych, w równowartości kwot wyrażonych w walucie obcej,
  3/ do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów z dnia spłaty.” 

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. 
Umowa kredytu mieszkaniowego WŁASNY KĄT hipoteczny z 2005r., z 2006 r. i 2007 r. 

• § 5 ust. 3
  „Kredyt może być wypłacany:
  1) w walucie wymienialnej – na finansowanie zobowiązań za granicą i w przypadku zaciągnięcia kredytu na spłatę kredytu walutowego,
  2) w walucie polskiej – na finansowanie zobowiązań w kraju.” 

• § 5 ust. 4 
  „W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, stosuje się kurs kupna dewiz (aktualna Tabela kursów) obowiązujący w PKO BP S.A. w dniu realizacji zlecenia płatniczego.” 
• § 13 ust. 7  
  „Potrącenie środków z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w walucie polskiej następuje w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub raty w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt według obowiązującego w PKO BP SA w dniu wymagalności kursu sprzedaży dla dewiz (aktualna Tabela kursów).”.

Umowa z 2006 r. 

• § 1 ust. 2  
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany na złote, według kursu kupna tej waluty, zgodnie z Tabelą kursów z dnia uruchomienia środków.” 

• § 11 ust. 3  
  „Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według Tabeli kursów z dnia wypłaty środków.” 

• § 13 ust. 7
  „W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej:
  1/ harmonogram spłat kredytu wyrażony jest w walucie, w której kredyt jest denominowany,
  2/ spłata następuje w złotych, w równowartości kwot wyrażonych w walucie obcej,
  3/ do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłaconego kredytu stosuje się kurs sprzedaży danej waluty według Tabeli kursów z dnia spłaty.” 

Umowa pożyczki hipotecznej z 2006 r. 

• § 5 ust. 4
  „W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, stosuje się kurs kupna dla dewiz (aktualna Tabela kursów) obowiązujący w PKO BP SA w dniu realizacji zlecenia płatniczego.” 

• § 5 ust. 5  
  „W przypadku wypłaty pożyczki w walucie wymienialnej stosuje się, kursy kupna/sprzedaży dla dewiz (Tabela kursów), obowiązujące w PKO BP SA w dniu zlecenia płatniczego.” 

• § 13 ust. 7  
  „Potrącenie środków z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w walucie polskiej następuje w wysokości stanowiącej równowartość kwoty pożyczki lub raty w walucie wymienialnej, w której udzielona jest pożyczka, według obowiązującego w PKO BP SA w dniu wymagalności, kursu sprzedaży dewiz (aktualna Tabela kursów).”

Santander Bank Polska S.A. 

Kredyt Bank S.A. 
Umowa z 2002 r. 

• § 1 ust. 1
  Bank udziela Kredytobiorcy na wniosek z dnia (…) kredytu w walucie (…) złotych denominowanego w walucie CHF. Kwota transzy kredytu zostanie określona według kursu kupna dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu uruchomienia transzy kredytu.” 

• § 2 ust. 2
  „Każda transza kredytu wypłacana jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości transzy według kursu kupna dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązująca w Banku w dniu uruchomienia danej transzy.” 

• § 8 ust. 2
  „Wysokość miesięcznej raty kapitałowo – odsetkowej określona jest w CHF. Spłata rat kapitałowo – odsetkowych dokonywana jest w złotych po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowo – odsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu spłaty danej raty.”

Umowa z 2007 r. EKSTRALOKUM 

• § 2 ust. 1  
  „Na wniosek z dnia (…) Bank udziela Kredytobiorcy kredytu w kwocie (…) denominowanego (waloryzowanego) w walucie CHF na okres 360 miesięcy od dnia (…) do dnia (…) (ostateczny termin spłaty kredytu) na zasadach określonych w Umowie i OWKM, wliczając to:
  1) okres wykorzystania kredytu: 4 miesięcy;
  2) okres karencji w spłacie kredytu 0 miesięcy;
  3) okres spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami: 356 miesięcy.” 

• § 2 ust. 2  
  „Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transzy kredytu zostanie określona według kursu kupna dewiz dla wyżej wymienionej waluty zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu.” 

• § 4 ust. 1a  
  „Każda transza kredytu wykorzystana jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości transzy według kursu kupna dewiz CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania danej transzy.” 

• § 9 ust. 2
  „Po okresie wykorzystania kredytu Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami w 356 ratach miesięcznych w dniu 1 każdego miesiąca począwszy od (…) . Wysokość rat kapitało-odsetkowych określona jest w CHF. Spłata rat kapitałowoodsetkowych dokonywana jest w złotych po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowoodsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla CHF obowiązującego w Banku w dniu spłaty, a tym samym zamiana wysokości w/w kursu waluty ma wpływ na ostateczną wysokość spłacanego przez Kredytobiorcę kredytu.” 

• § 9 ust. 6
  „Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty odsetek w każdym miesiącu okresu, o którym mowa w ust. 4 w dniu 1 każdego miesiąca, z zastrzeżeniem ust. 5. Wysokość należnych odsetek określana jest w CHF. Spłata należnych odsetek dokonywana jest w złotych po uprzednim przeliczeniu należnych odsetek według kursu sprzedaży dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu spłaty. Wysokość należnych odsetek w złotych zależy od wysokości kursu sprzedaży dewiz dla CHF obowiązującego w Banku w dniu spłaty.” 

Umowa z 2008 r. EKSTRALOKUM 

• § 4 ust. 1a  
  „Kredyt wykorzystywany jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczeniu kwoty kredytu według kursu kupna dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu.” 

Bank Zachodni WBK S.A. 

Umowa o dewizowy kredyt mieszkaniowy z 2006 r. 

Art. 3.07 ust. 3  

• „Uruchomienie kredytu nastąpi w złotych polskich przy wykorzystaniu bieżącego kursu kupna dewiz dla CHF obowiązującego w Banku Zachodnim WBK S.A. w dniu płatności.” 

Art. 3.08 ust. 5  

• „Walutą spłaty kredytu jest CHF. W przypadku spłaty kredytu w złotych polskich realizacja płatności nastąpi przy wykorzystaniu bieżącego kursu sprzedaży dewiz dla CHF obowiązującego w Banku Zachodnim WBK S.A. w dniu realizacji należności Banku.” 

Art. 3.12 ust. 3    

• „Płatność prowizji nastąpi w złotych polskich przy wykorzystaniu bieżącego kursu kupna dewiz dla CHF obowiązującego w Banku Zachodnim WBK S.A. w dniu płatności prowizji.” 

Umowa o dewizowy kredyt mieszkaniowy/inwestorski z 2008 r.

 Art. 3.07 ust. 3 pkt. 3.1

• „Uruchomienie kredytu nastąpi na rachunek wskazany w ust. 2, w zależności od waluty rachunku:
  W złotych polskich przy wykorzystaniu bieżącego /negocjowanego kursu kupna dewiz dla CHF obowiązującego w Banku w dniu płatności lub w walucie kredytu.”

Art. 3.09 ust. 3  

• „Walutą spłaty kredytu jest CHF. W przypadku spłaty kredytu w złotych realizacja płatności nastąpi przy wykorzystaniu bieżącego kursu sprzedaży dewiz dla CHF obowiązującego w Banku w dniu realizacji należności Banku.”.
• [Klauzula uznana przez Prezesa UOKiK za niedozwoloną na podstawie decyzji nr DOZIK-12/2020 z dnia 22.09.2020 r.]
  „1. Bank ustala wysokość obowiązujących w Banku kursów kupna i sprzedaży dewiz w oparciu o kurs średni Banku. Stosowane przez Bank kursy walutowe publikowane są w Tabeli kursów Banku.
  2. Kurs średni Banku (publikowany w Tabeli kursów Banku) ustalany jest w następujący sposób: jest to średni kurs walutowy dla poszczególnych walut na rynku międzybankowym, stanowiący średnią arytmetyczną z ofert kupna i ofert sprzedaży danej waluty, oferowanych przez profesjonalnych uczestników rynku walutowego, obliczany w oparciu o aktualny w chwili publikacji Tabeli kurs kupna oraz kurs sprzedaży, zgodnie z wzorem: [kurs kupna + kurs sprzedaży] /2.
  3. Kursy walutowe na rynku międzybankowym dla poszczególnych walut są prezentowane na stronie internetowej Reuters. Wartość kursu średniego Banku publikowanego w Tabeli, o której mowa w ust. 1, może odbiegać o nie więcej niż 1% od kursów prezentowanych na stronie internetowej Reuters. Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny kursy walutowe na stronie Reuters przestaną być dostępne np. w związku z zaniechaniem przez Reuters świadczenia tej usługi, Bank powiadomi o tym Kredytobiorcę/Pożyczkobiorcę i przekaże informację o innym źródle danych, które będzie prezentować kursy walut na rynku międzybankowym.
  […]
  5. Kurs kupna dewiz liczony jest według wzoru [Kurs średni Banku – połowa spreadu walutowego publikowanego w Tabeli kursów Banku]. Kurs sprzedaży dewiz liczony jest według wzoru [Kurs średni Banku + połowa spreadu walutowego publikowanego w Tabeli kursów Banku].”.
• [Klauzula uznana przez Prezesa UOKiK za niedozwoloną na podstawie decyzji nr DOZIK-12/2020 z dnia 22.09.2020 r.]
  „Informacja o wysokości obowiązujących w Banku kursów kupna i sprzedaży dewiz oraz o wysokości średniego kursu Banku i spreadu walutowego prezentowana jest w Tabeli, o której mowa w ust. 1. Tabela ta publikowana jest w każdy dzień roboczy, co najmniej raz dziennie i dostępna jest w oddziałach Banku, na stronie internetowej Banku i w usługach bankowości elektronicznej”, w związku z: „Spłata rat kapitałowo-odsetkowych z rachunku prowadzonego w PLN jest dokonywana po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowo-odsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla … publikowanego w ostatniej Tabeli kursów Banku, obowiązującej w dniu spłaty.”.

Deutsche Bank S.A. 

Umowa z 2006 r., z 2007 r.

Pkt 13    

• „Kwota niskiego wkładu własnego podlegająca ubezpieczeniu wynosi: X CHF (słownie: …. franków szwajcarskich), co stanowi równowartości X zł. (słownie: … złotych) Kurs waluty X.” 

• § 2 ust. 2
  „Kwota Kredytu będzie wypłacona Kredytobiorcy jednorazowo lub w transzach zgodnie z zapisami pkt 2 Tabeli, po spełnieniu warunków do wypłaty Kredytu/transz Kredytu, na podstawie dyspozycji Kredytobiorcy wypłaty Kredytu/transz Kredytu złożonej najpóźniej na dwa dni robocze przed planowaną wypłatą. Wypłata następuje zgodnie z harmonogramem wypłat stanowiącym Załącznik nr 1 do Umowy. Zmiana harmonogramu wypłat w okresie określonym w pkt 2 Tabeli w zakresie terminu wypłaty Kredytu/transz Kredytu oraz ich wysokości następuje za zgoda Banku na podstawie jednostronnej dyspozycji Kredytobiorcy i nie wymaga zawarcia aneksu do Umowy. Jeżeli Kredytobiorca nie dotrzyma warunków udzielenia kredytu lub utraci zdolność kredytową wówczas Bank może wypowiedzieć Umowę lub obniżyć kwotę przyznanego kredytu, jeżeli nie został on wypłacony w całości. W przypadku wypłaty w złotych lub innej walucie niż określona w pkt 2 Tabeli Bank zastosuje kurs kupna CHF opublikowany w „Tabeli kursów dla kredytów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC SA obowiązujący w Banku w dniu wypłaty kwoty Kredytu lub jego transzy.”

• § 3
  „Od przyznanego Kredytobiorcy Kredytu Bankowi przysługuje Prowizja określona w pkt 7 Tabeli. Prowizja ta będzie potrącona przez Bank w całości przy wypłacie kredytu lub jego pierwszej transzy. Prowizja zostanie pobrany w złotych przy zastosowaniu kursu określonego w 2 ust. 2.”.

• § 6 ust. 1
  „Spłata kredytu następować będzie poprzez obciążenie na rzecz Banku Rachunku Bankowego Kredytobiorcy kwotą w złotych stanowiącą równowartość bieżącej Raty w CHF, zadłużenia przeterminowanego i innych należności Banku w CHF obliczonych przy zastosowaniu kursu sprzedaży CHF opublikowanego w „Tabeli kursów dla kredytów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC SA” obowiązującego w Banku na dwa dni robocze przed terminem każdej spłaty kwoty kredytu. Kredytobiorca zobowiązuje się zapewnić wpływ środków pieniężnych na Rachunek Bankowy Kredytobiorcy w wysokości pokrywającej należności Banku najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień ich płatności. Jeżeli Bank prowadzący Rachunek Bakowy odmówi obciążania tego Rachunku wówczas Bank ma prawo do ponawiania obciążeń Rachunku Bankowego kwotą bieżącej Raty powiększoną o zadłużenie przeterminowane oraz inne należności aż do momentu spłaty wszystkich należności Banku. Za zgodą Banku Kredytobiorca może dokonywać spłat kredytu także w inny sposób w tym może dokonać spłaty również w CHF lub innej walucie. Jeżeli spłata kredytu nastąpi w innej walucie niż określona w pkt 2 Tabeli wówczas kwota ta zostanie przeliczona najpierw na złote po kursie kupna tej waluty a następnie na CHF po kursie sprzedaży przy zastosowaniu kursów opublikowanych w „Tabeli kursów dla kredytów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC SA.” 

• § 10 ust. 13
  „(…) W przypadku nie spłacenia przez Kredytobiorcę kapitału kredytu, w kwocie odpowiadającej wysokości Niskiego Wkładu Własnego w terminie 60 miesięcy kalendarzowych, ubezpieczenie zostaje automatycznie przedłużone na okres kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych, na co Kredytobiorca wyraża zgodę. Wydłużenie okresu ubezpieczenia nie wymaga zawierania aneksu do Umowy. Bank pobierze dodatkową opłatę za kolejny okres ubezpieczenia poprzez obciążenie Rachunku Bankowego Kredytobiorcy kwotą opłaty – w przypadku, gdy waluta rachunku nie jest zgodna z walutą kredytu Bank dokona przewalutowania środków na walutę kredytu przy zastosowaniu kursu sprzedaży dewiz obowiązującego w Banku w dniu poboru opłaty – 15 dnia miesiąca przed końcem miesiąca, w którym upływa pierwotny okres ubezpieczenia (…). Kredytobiorca zobowiązuje się zapewnić wpływ środków wysokości pokrywającej kwotę opłaty najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień jej płatności. 

Umowa z 2008 r. 

• § 2 ust. 2
  „Kwota kredytu będzie wypłacona Kredytobiorcy jednorazowo lub w transzach zgodnie z zapisami pkt 2 Tabeli oraz harmonogramu wypłat stanowiącym Załącznik na 1 do Umowy po spełnieniu warunków do wypłaty Kredytu/Transz Kredytu, na podstawie dyspozycji. (…) Kwota Kredytu będzie wypłacona Kredytobiorcy w złotych. Do przeliczenia kwoty Kredytu na złote Bank zastosuje kurs kupna CHF opublikowany w „Tabeli kursów dla kredytów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC S.A.”, obowiązującym w Banku w dniu wypłaty kwoty Kredytu lub jego transzy. (…).”. 

• § 3
  „Od przyznanego Kredytobiorcy Kredytu Bankowi przysługuje Prowizja określona w pkt 7 Tabeli. Prowizja ta będzie potrącona przez Bank w całości przy wypłacie kredytu lub jego pierwszej transzy. Prowizja zostanie pobrany w złotych przy zastosowaniu kursu określonego w 2 ust. 2.”.

• § 6 ust. 1  
  „Spłata kredytu następować będzie poprzez obciążenie na rzecz Banku Rachunku Bankowego Kredytobiorcy kwotą w złotych stanowiąca równowartość bieżącej Raty w CHF, zadłużenia przeterminowanego i innych należności Banku w CHF obliczonych przy zastosowaniu kursu sprzedaży CHF opublikowanego w „Tabeli kursów dla kredytów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC S.A.”, obowiązującym w Banku na dwa dni robocze przed terminem każdej spłaty kwoty kredytu. (…).”.

• § 10 ust. 13 
  „(…) W przypadku nie spłacenia przez Kredytobiorcę kapitału kredytu, w kwocie odpowiadającej wysokości Niskiego Wkładu Własnego w terminie 60 miesięcy kalendarzowych, ubezpieczenie zostaje automatycznie przedłużone na okres kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych, na co Kredytobiorca wyraża zgodę. Wydłużenie okresu ubezpieczenia nie wymaga zawierania aneksu do Umowy. Bank pobierze dodatkową opłatę za kolejny okres ubezpieczenia poprzez obciążenie Rachunku Bankowego Kredytobiorcy kwotą opłaty – w przypadku, gdy waluta rachunku nie jest zgodna z walutą kredytu Bank dokona przewalutowania środków na walutę kredytu przy zastosowaniu kursu sprzedaży dewiz obowiązującego w Banku w dniu poboru opłaty – 15 dnia miesiąca przed końcem miesiąca, w którym upływa pierwotny okres ubezpieczenia (…). Kredytobiorca zobowiązuje się zapewnić wpływ środków wysokości pokrywającej kwotę opłaty najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień jej płatności.”.

Umowa z 2009 r.

Ust. 2.3.  

• „Spłata Kredytu wraz z Oprocentowaniem Kredytu i innymi należnościami Banku powstałymi w związku z zawarciem Umowy Kredytu następuje poprzez obciążenie, w Dacie Wymagalności, Rachunku Bieżącego kwotą Raty i innych należności oraz poprzez przelew tych środków na Rachunek Bieżący Obsługi Kredytu. Jeżeli Rachunek Bieżący prowadzony jest w złotych, to w przypadku Kredytu walutowego należności Banku, wyrażone w walucie Kredytu, Bank pobiera poprzez obciążenie Rachunku Bieżącego kwotą w złotych, stanowiąca ich równowartość. Równowartość kwoty w złotych ustawa się według kursu sprzedaży waluty obcej, obowiązującego w Banku na podstawie Tabeli Kursów, na dwa Dni Robocze przed Datą Wymagalności każdej należności Banku. (…). Jeżeli splata Rat Kredytu nastąpi w innej walucie niż waluta Kredytu, wówczas kwota wpłaty zostanie przewalutowana najpierw na złote po kursie kupna tej waluty, a następie na walutę Kredytu po kursie sprzedaży, przy zastosowaniu kursów obowiązujących w Banku na podstawie Tabeli Kursów. (…) . 

Załącznik nr 1 do Umowy Kredytu

Pkt. 2

• „Jeżeli wypłacona Kwota Kredytu walutowego (pomniejszona o Prowizję Przygotowawczą oraz Koszt ubezpieczenia Brakującego Wkładu Własnego) po przeliczeniu według kursu kupna obowiązującego w Banku na podstawie Tabeli Kursów z dnia Wypłaty Kredytu będzie wyższa niż kwota X zł. to nadwyżka Kredytu w Walucie Kredytu nad tę kwotę zostanie zaliczona w dniu Wypłaty Kredytu na poczet wcześniejszej spłaty kapitału Kredytu bez względu na uzgodnienie Okresu Odroczonej Spłaty Kapitału Kredytu. To samo dotyczy Kredytu wypłacanego w transzach, z tym, że podstawa do ustalenia kwoty nadwyżki jest kurs z dnia efektywnie dokonanej wypłaty każdej z transz Kredytu, zaś cała nadwyżka, o której mowa w zdaniu pierwszym, zostanie zaliczona na poczet wcześniejszej spłaty Kredytu w dniu wypłaty tej transzy Kredytu, której wyplata – choćby częściowo – powoduje przekroczenie progu ustalonego w zdaniu pierwszym. (…).”.

Santander Consumer Bank S.A. 

Umowa z 2007 r. 

• § 2 ust. 2 zd. 1
  „Na wniosek Kredytobiorcy Bank udziela kredytu w kwocie (…) nominowanego do waluty CHF, wg kursu kupna walut dla CHF obowiązującego w Banku w dniu uruchomienia całości kredytu lub jego poszczególnych transz – w przypadku wypłaty kredytu w transzach na cel określonych w § 1.” 

• § 3 ust. 2 
  „Kredyt wypłacany jest w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczaniu wysokości wypłacanej kwoty (transzy) na CHF wg kursu kupna walut dla CHF ustalanego przez Bank i obowiązującego w Banku w dniu wypłaty środków.” 

• § 5 ust. 3
  „Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych zostanie ustalona po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu na CHF, stosownie do postanowień niniejszej Umowy.” 

• § 5 ust. 5 zd. 2 
  „Kwota wpłaty raty w złotych przeliczana jest na CHF wg kursu sprzedaży obowiązującego w NBP na dzień przed datą wpływu środków do Banku.”

Credit Agricole Bank Polska S.A.

Lukas Bank S.A. 
Umowa kredytu z 2007 r. 

• § 4 ust. 1
  „Kredyt zostaje wypłacony w transzach zgodnie z harmonogramem wypłaty określonym w Załączniku Nr 2 do umowy do równowartości X PLN (co stanowi kwotę X CHF przeliczoną wg. Kursu kupna dewiz z dnia X) na rachunek należący do X prowadzony w banku X.” 

• § 4 ust. 4
  „Kredyt zostanie wypłacony w złotych polskich po przeliczeniu kwoty określonej w § 1 według aktualnego kursu kupna dewiz obowiązującego w Tabeli kursów walut w LUKAS Banku w dniu uruchomienia każdej z kolejnych transz. Wypłacane transze pomniejszają dostępne do wypłaty saldo kredytu w walucie obcej Bank w pierwszej kolejności wypłaca transze do równowartości kwot określonych w Załączniku nr 2 do Umowy.” 

Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych w LUKAS Banku S.A. 

• § 3 ust. 4
  „Uruchomienie kredytu udzielonego w walucie obcej następuje w złotych polskich wg. aktualnego w dniu uruchomienia kursu kupna dewiz.”.

• § 20 ust. 4
  „Dla kredytów denominowanych rachunek techniczny jest prowadzony w walucie obcej, w jakim został udzielony kredyt. Wpłaty i przelewy na rachunek techniczny są przeliczane na walutę rachunku o aktualnym kursie sprzedaży dewiz obowiązującym w Banku w dniu zaksięgowania wpłaty lub przelewu na rachunek. 

Umowa kredytu z 2008 r.

• § 4 ust. 1
  „Kredyt zostaje wypłacony w transzach zgodnie z harmonogramem wypłaty określonym w Załączniku Nr 2 do umowy do równowartości X PLN (co stanowi kwotę X CHF przeliczoną wg. Kursu kupna dewiz z dnia X) na rachunek należący do X prowadzony w banku X.” 

• § 4 ust. 3
  „Kredyt zostanie wypłacony w złotych polskich po przeliczeniu kwoty określonej w § 1 według aktualnego kursu kupna dewiz obowiązującego w Tabeli kursów walut w LUKAS Banku w dniu uruchomienia każdej z kolejnych transz. Wypłacane transze pomniejszają dostępne do wypłaty saldo kredytu w walucie obcej Bank w pierwszej kolejności wypłaca transze do równowartości kwot określonych w Załączniku nr 2 do Umowy.” 

Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych w LUKAS Banku S.A. 

• § 3 ust. 4
  „Uruchomienie kredytu udzielonego w walucie obcej następuje w złotych polskich wg. aktualnego w dniu uruchomienia kursu kupna dewiz.”

• § 20 ust. 4
  „Dla kredytów denominowanych rachunek techniczny jest prowadzony w walucie obcej, w jakim został udzielony kredyt. Wpłaty i przelewy na rachunek techniczny są przeliczane na walutę rachunku o aktualnym kursie sprzedaży dewiz obowiązującym w Banku w dniu zaksięgowania wpłaty lub przelewu na rachunek.”
• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 1797]
  „Kredytobiorca zobowiązuje się do ustanowienia następujących zabezpieczeń kredytu/zabezpieczenia docelowe: Przystąpienie do Generalnej Umowy Ubezpieczenia niskiego wkładu kredytów mieszkaniowych w TU Europa S.A. Okres ubezpieczenia wynosi <36/60> miesięcy. Składka ubezpieczeniowa w kwocie <kwota> zł płatna jest z góry za cały okres ubezpieczenia i nie podlega zwrotowi.”.

Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Barlinku

• [Klauzula wpisana do rejestru UOKiK pod nr 3016]
  „Kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w okresach, za które naliczane są odsetki. Wysokość ustalonego oprocentowania może ulec zmianie w przypadku zmiany o co najmniej 0,25 punktu procentowego jednego z niżej wymienionych czynników:
  1/ stawek WIBOR
  2/ stopy procentowej bonów skarbowych 52-tygodniowych
  3/ stopy redyskonta weksli NBP
  4/ stopy procentowej kredytu lombardowego NBP
  5/ wysokości stopy rezerw obowiązkowych
  Zmiana wysokości oprocentowania następuje z dniem wejścia w życie w bankach Uchwały Zarządu Banku zmieniającej wysokość stopy procentowej.”.

Na szczególną uwagę zasługuje okoliczność, że dla uznania, że klauzula wpisana do rejestru i klauzula z nią porównywana są tożsame nie jest konieczna dokładna literalna identyczność tych postanowień. Rozbieżność użytych wyrażeń, zmiana szyku zdania czy zastosowanie synonimów nie eliminuje abuzywnego charakteru ocenianego postanowienia. By zaistniała możliwość uznania dwóch postanowień za tożsame wystarczy, by hipoteza zapisu kwestionowanego w toku postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów mieściła się w hipotezie klauzuli wpisanej do rejestru. Nie jest konieczna literalna zgodność porównywalnych klauzul. Głównym czynnikiem przesądzającym powinien być zamiar, cel jakiemu ma służyć kwestionowana klauzula. Jeśli jest on zgodny z celem utworzenia klauzuli uznanej za niedozwoloną, można uznać, iż obie są tożsame – tak wyrok SOKiK z dnia 25 maja 2005 r., sygn. akt: XVII AmA 46/04. Stanowisko to znalazło również potwierdzenie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2006 r., sygn. akt: III SZP 3/06).

Dodatkowo wskazujemy na aktualną uchwałę Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt: III CZP 25/22, w której pełny skład Izby Cywilnej rozstrzygnął kluczowe zagadnienia prawna dotyczące kredytów frankowych. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż uchwała ma moc zasady prawnej. Treść uchwały, która zdecydowanie przyspiesza i usprawnia procedowanie w sprawach frankowych:

1. W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów;
2. W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie;
3. Jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron;
4. Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy;
5. Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.