Etapy postępowania w sprawie frankowej

Uwagi wstępne

Przed podjęciem decyzji o skierowaniu sprawy przeciwko bankowi warto wiedzieć, jak przebiega tego typu proces i jakich działań ze strony banku można się spodziewać.

Na wstępie warto udać się do doświadczonego adwokata albo radcy prawnego, który przeanalizuje dokumenty (w szczególności umowę kredytu oraz zaświadczenie dot. wypłaty kredytu oraz uiszczonych dotychczas rat), jak również indywidualną sytuację kredytobiorcy (m.in. okoliczności zawarcia umowy oraz posiadanie statusu konsumenckiego). Na tej podstawie oszacuje szanse w procesie sądowym, jak również warunki ugody przedsądowej (jeśli takowa została w ogóle przedstawiona).

W naszej Kancelarii przeprowadzamy taką analizę za darmo.

Etapy postępowania

Jeśli dana sprawa kwalifikuje się do złożenia pozwu, a ugoda przedsądowa przedstawiona przez bank znacznie odbiega swoimi warunkami od tego, co można uzyskać w sądzie, należy podjąć następujące czynności:

1. wezwanie przedsądowe do zapłaty; na tym etapie niektóre banki proponują ugodę przedsądową, jednak dotychczas te propozycje były bardzo niekorzystne dla konsumentów;
2. złożenie pozwu w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania konsumenta; w pozwie wnosi się o stwierdzenie, że umowa kredytu była nieważna od samego początku oraz żąda zwrotu wpłaconych kwot, jak również odsetek i kosztów procesu; w przypadku osób, które mają już spłacony kredyt po prostu wnosi się o zwrot wpłaconych kwot do banku wraz z odsetkami i kosztami procesu;
3. w przypadku, gdy konsument przez lata wykonywania umowy nadpłacił już kwotę udzielonego kredytu, wówczas istnieje duża szansa na uzyskanie zawieszenia rat na okres procesu (dlatego w ramach pozwu warto złożyć od razu stosowny wniosek w tym zakresie); przy czym, jeśli nadpłata wystąpiła w trakcie procesu, wówczas także można taki wniosek złożyć wraz ze zmianą powództwa;
4. na ogół przed Sądem I instancji odbywa się jedna rozprawa, na której przesłuchiwany jest konsument. Sąd pyta przede wszystkim o okoliczności zawarcia umowy kredytu oraz statusu konsumenckiego (tzn. czy ktoś zawierał umowę dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą); czasem Sąd dodatkowo przesłuchuje świadków powołanych przez bank (jego pracowników), ew. przeprowadza wcześniej przesłuchanie tych osób na piśmie;
5. po rozprawie Sąd I instancji wydaje wyrok, w którym: (1) uwzględnia roszczenia konsumenta stwierdzając nieważność umowy kredytu oraz zasądzając dochodzone kwoty wraz z odsetkami i kosztami procesu; albo (2) „odfrankawia” umowę (czyli stwierdza, że od początku była to umowa w PLN oprocentowana w LIBOR/SARON) oraz zasądza nadpłatę z odsetkami i koszty procesu; albo (3) oddala powództwo w całości i zasądza koszty na rzecz banku. Należy wskazać, że obecnie (po ukształtowaniu się linii orzeczniczej SN, TSUE) w ok. 97,7% przypadku Sądy wydają korzystne wyroku w pierwszym wariancie. W poprzednich latach sądy uwzględniały często także zarzut zatrzymania oraz zmniejszały wysokość odsetek, ale po ostatnich wyrokach TSUE zdarza się to bardzo rzadko.
6. niezależnie od wyroku w I instancji na ogół dochodzi do II instancji, bo banki skarżą większość wyroków, aczkolwiek w ostatnich miesiącach powyższa tendencja zaczyna się powoli zmieniać;
7. w II instancji na ogół odbywa się jedna rozprawa, po której zapada prawomocny wyrok;
8. niektóre banki kierują jeszcze skargę kasacyjną, ale na ogół nie są one przyjmowane do rozpoznania;
9. jeśli bank stwarza problemy przy rozliczeniu wyroku, to wtedy sprawę kieruje się do egzekucji komorniczej oraz składa stosowny wniosek do sądu wieczystoksięgowego o wykreślenie hipoteki (niektórzy referendarze wykreślają ją na podstawie samego wyroku, w innych przypadkach konieczne jest pozwanie banku o niezgodność treści księgi wieczystej w odrębnym postępowaniu);
10. należy wskazać, że w toku procesu niektóre banki składają propozycje ugody, które wraz z kolejnymi etapami są coraz bardziej korzystne (na ogół dotyczy to albo przeliczenia umowy po ustalonym kursie albo wprost umorzenia części kredytu i dalszej spłaty jak kredytu w PLN z oprocentowaniem WIBOR). Jednak w ramach dotychczasowej praktyki jedynie w sporadycznych przypadkach banki godzą się na racjonalne warunki ugody, które uwzględniają interes konsumentów i siłę ich argumentów sądowych (są to na ogół sytuacje, w których nadpłata ponad kredyt nie jest wysoka, a bank godzi się na umorzenie kredytu w całości, ew. z niewielką dopłatą) – szczegółowo opisujemy kwestie związane z ugodami z bankami w odrębnej publikacji hiperłącze. Należy pamiętać, że ugoda powoduje powstanie obowiązku podatkowego PIT za umorzenie części albo całości aktualnego salda kredytu, przy czym można skorzystać z ulgi wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z 2022 r., jeśli spełnia się wskazane tam warunki (szczegółowo piszemy na ten temat w odrębnej publikacji hiperłącze). Taką ulgę można zastosować tylko w stosunku do jednego kredytu.

Nasza Kancelaria reprezentuje Klientów w tego typu sprawach już od 2014-2015 roku, Zgłoś się do nas po darmową analizę, pomożemy Ci przejść przez całe postępowanie krok po kroku aż do szczęśliwego finału.