Dlaczego umowy frankowe są nieważne?

Dlaczego umowy frankowe są nieważne?

Dlaczego umowy frankowe są nieważne? Przyczyn takiej nieważności może być kilka. Sąd w chwili oceny stanu faktycznego i prawnego ocenia  wszelkie okoliczności. Na ich podstawie rozstrzyga czy naruszenia instytucji finansowej były na tyle istotne, iż zasadne będzie ustalenie nieważności umowy kredytu.  

W tym miejscu warto podkreślić, że nieważność umowy kredytu powoduje konieczność rozliczenia stron z tego, co sobie wzajemnie świadczyły. W efekcie konsument dochodzi wszystkich wpłaconych kwot a bank potrąca faktycznie wypłacony kapitał. W przypadku osób, które jeszcze spłacają kredyt dodatkową korzyścią jest wyzerowanie albo znaczne zmniejszenie salda. Ponadto, za okres od dnia wezwania banku do dnia zapłaty naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie (co potwierdza m.in. TSUE w wyroku z 7 grudnia 2023 r., C-140/22).

Dlaczego umowy frankowe są nieważne?

Wadliwa konstrukcja

Niewłaściwa konstrukcja umów kredytów frankowych jest uważana za ich podstawowy błąd. Brak szczegółowych zasad określenia sposobów i terminów ustalania kursów wymiany walut, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych, zasad przeliczania na walutę wypłaty lub spłaty kredytu, czy też odsyłanie w tym zakresie do harmonogramów spłat i regulaminów skutkowało tym, iż Frankowicze nie mieli świadomości jaka jest rzeczywista kwota zaciągniętego przez nich zobowiązania.

Taka konstrukcja umowy kredytu miała bezpośredni wpływ na sytuację ekonomiczną konsumentów, którzy poprzez brak rzetelnej informacji ze strony kredytodawców, zostali narażeni na brak możliwości dokonywania swobodnych wyborów w zakresie planowania wydatków. Brak zrozumiałych dla konsumenta mechanizmów pozwalających na możliwość przewidzenia wysokości spłaty raty skutkował bowiem koniecznością zwiększonego wysiłku finansowego z ich strony (konieczność odłożenia na spłatę raty kredytu większej kwoty).

Umowy kredytów frankowych często zawierają w sobie klauzule, które mogą być uznane za nieważne. Przykładem takiej klauzuli są postanowienia, które upoważniają bank do jednostronnego ustalania kursów przeliczeniowych franka szwajcarskiego. Takie działanie może być uznane za nieuczciwe. Stawia ono kredytobiorcę w niekorzystnej dla niego sytuacji. Jest on pozbawiony możliwości przewidzenia w jakiej dokładnie wysokości jest zaciągnięte przez niego zobowiązanie.

Wadliwa konstrukcja umów kredytowych, to zatem jeden z powodów dlaczego umowy frankowe są nieważne. Jakie okoliczności mogą mieć jeszcze kluczowe znaczenie dla oceny ważności umowy frankowej?

Dlaczego umowy frankowe są nieważne? Z uwagi na brak wpływu kredytobiorcy na zakres danego zobowiązania!

W znaczącej większości umów kredytów frankowych, które były zawierane w latach 2002-2012 znajdowały się liczne postanowienia niedozwolone. Postanowienia niedozwolone to nic innego jak zapisy umowy, która została zawarta z kredytobiorcą, nieuzgodnione z nim w sposób indywidualny. Kształtują one jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny nie tylko z dobrymi obyczajami, ale również rażąco naruszają jego interesy. Są to postanowienia, które nie wiążą kredytobiorców ze względu na niezgodność z prawem. Do 2011 roku nie istniał jakikolwiek przepis, który uzupełniałby luki powstałe po ich usunięciu. Jest to równoznaczne z faktem, iż takie zobowiązanie nie może dalej obowiązywać i jedynym słusznym rozwiązaniem w tej sytuacji jest unieważnienie zawartej umowy kredytu frankowego.

Banki, poprzez wprowadzanie do umów kredytów frankowych klauzul, posiadały możliwość dowolnego kształtowania wysokości rat w zależności od kursu franka szwajcarskiego. Kredytobiorca nie miał jakiejkolwiek możliwości, aby negocjować określone warunki. Skutkiem tego rodzaju działania był fakt, iż całkowity koszt kredytu nie był możliwy do przewidzenia. W 2008 r. mieliśmy do czynienia z gwałtownym wzrostem kursu franka szwajcarskiego. Wielu kredytobiorców znalazło się wówczas w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Niekiedy wysokość ich miesięcznych rat wzrosła dwukrotnie – co w oczywisty sposób generowało niepokój oraz strach o przyszły byt.

Brak możliwości negocjowania warunków umów kredytów frankowych

Warunki umów kredytów wyrażonych we frankach szwajcarskich były narzucone kredytobiorcom przez banki. Konsumenci byli pozbawieni jakiejkolwiek możliwości negocjowania treści wskazanych umów. Umowa ta była zawarta na obowiązującym w danej instytucji wzorze. Osoby, które chciały zawrzeć umowę kredytu we frankach szwajcarskich miały dwie możliwości. Mogły one zaciągnąć wskazane zobowiązanie i podpisać umowę w kształcie, w którym została ona zaproponowana przez bank albo były one zmuszone do zrezygnowania ze starania się o kredyt.

Wielu kredytobiorców decydowało się na uzyskanie kredytu we frankach szwajcarskich, ponieważ bardzo często nie posiadali oni wystarczającej zdolności kredytowej, która umożliwiałaby im zaciągniecie zobowiązania w polskich złotych. Co więcej część kredytobiorców uważała, że taki kredyt będzie po prostu tańszy.

Brak możliwości negocjowania warunków umów kredytów frankowych może być uznany za naruszenie dobrych obyczajów kontraktowych oraz zasady swobody umów.

Z wyżej wskazanych przyczyn pomoc prawnika może okazać się niezbędna. Będzie on w stanie nakierować na możliwości unieważnienia wskazanej umowy kredytowej. Taka pomoc przyniesie nie tylko korzyści finansowe, ale również pozwoli na uniknięcie nadmiernych kosztów po stronie kredytobiorców. Dużą ulgą finansową może okazać się także wstrzymanie płatności rat kredytu na czas trwania postępowania sądowego.

Dlaczego umowy frankowe są nieważne? Z powodu nierówności stron umów kredytowych!

Umowy we frankach szwajcarskich w wielu przypadkach charakteryzowały się nierównością stron wskazanego stosunku prawnego. Banki posiadały wiedzę i doświadczenie. Zapewniało im to zdecydowaną przewagę nad kredytobiorcami. Skutkiem działań banków było zaciąganie zobowiązań przez wiele osób, które nie miały świadomości z jak ogromnym ryzykiem mają do czynienia. Wahania kursów walutowych to aspekt, na który kredytobiorcy nie zwracali szczególnej uwagi. Byli oni nastawieni na cel – zawarcie umowy kredytowej, która na pierwszy rzut oka wydawała się korzystna (pobieżna analiza warunków wskazywała, że taki kredyt będzie po prostu tańszy – często również takie zapewnienia były formułowane przez pracowników banków).

Wskazana nierówność prowadziła do sytuacji, w których kredytobiorcy nie byli świadomi rzeczywistej wysokości zaciągniętego przez nich zobowiązania. Nie byli oni w stanie w sposób prawidłowy ocenić swojej zdolności kredytowej. Banki, wykorzystując swą znaczącą przewagę nad konsumentami, były w stanie narzucać im niekorzystane warunki w umowach kredytów we frankach szwajcarskich.

Na skutek zawarcia umowy kredytu we frankach szwajcarskich praktycznie całe ryzyko związane z zaciągnięciem wskazanego zobowiązania było przeniesione na konsumenta. Banki jako silniejsze strony stosunku prawnego, miały możliwość jednostronnego narzucania warunków umownych, a kredytobiorca nie miał możliwości przeciwstawienia się im, jeżeli jego celem było zawarcie danej umowy kredytowej.

Nierówność stron umów kredytowych, to kolejny z powodów dlaczego umowy frankowe są nieważne. Co jeszcze trzeba wziąć pod uwagę?

Niedopełnienie obowiązku informacyjnego po stronie banku

W tym miejscu warto podkreślić, iż banki korzystając ze swojej znaczącej przewagi nad kredytobiorcami nie dopełniały również obowiązku informacyjnego związanego ze wskazanym zobowiązaniem. Banki to profesjonalna strona określonego stosunku prawnego, tym samym powinny odpowiednio wytłumaczyć konsumentom konstrukcję samego zobowiązania, jak i ryzyk, które są jego nieodłączną częścią. Nic bardziej mylnego. W wielu przypadkach pracownicy banków dodatkowo nakłaniali osoby chcące zawrzeć umowę kredytową do skorzystania z oferty kredytu we frankach szwajcarskich. Zapewniali oni swoich klientów, iż wskazane oferty są niesamowicie atrakcyjne oraz bezpieczne, a sam kurs franka szwajcarskiego w przyszłości na pewno nie wzrośnie.

Przesłanki te są kluczowe podczas ustalania, czy istnieją podstawy do unieważnienia umowy kredytu wyrażonego we frankach szwajcarskich. Ostateczna decyzja zależy jednak od oceny okoliczności sprawy.

Warto jednak podkreślić, że w obecnych realiach orzeczniczych – zdecydowana większość Frankowiczów wygrywa z bankami. Niemniej przed rozpoczęciem działań natury prawnej warto wiedzieć, dlaczego umowy frankowe są nieważne.

Jakie są skutki nieważności umowy frankowej?

Nieważność umowy frankowej powoduje, iż zaciągnięte zobowiązanie jest traktowanie tak, jakby umowa ta nigdy nie została zawarta. Strony wskazanej umowy są zobowiązane do zwrotu na swoją rzecz wszystkiego, co nawzajem sobie świadczyły

Dlaczego umowy frankowe są nieważne? Co możesz zyskać w razie stwierdzenia nieważności takiej umowy?

W celu zobrazowania korzyści, które mogą wynikać z faktu stwierdzenia nieważności umowy frankowej, przybliżmy Państwu historię jednej z Klientek naszej Kancelarii.

Przed zainicjowaniem działań procesowych Bank nie przygotował propozycji ugodowej. W związku z powyższym we wrześniu 2020 roku złożyliśmy pozew do właściwego Sądu. Kredyt opiewał na kwotę 462.704,80 zł, a saldo kredytu według Banku na moment składania pozwu wynosiło 118.001,46 CHF, czyli szacunkowo 491.452,48 zł.

W marcu 2023 roku Sąd I instancji zasądził na rzecz naszej Klientki kwotę 448.630,70 zł i odsetki od października 2020 roku. W międzyczasie Bank wystosował dwie propozycje ugodowe, które były przez nas odrzucone, ponieważ były niekorzystne dla naszej Klientki.

W maju 2024 roku Sąd drugiej instancji utrzymał w mocy wyrok Sądu I instancji.

W konsekwencji powyższego nastąpiło wyzerowanie salda (ok. 166.000 zł na moment wyroku) oraz odzyskanie nadpłaty (109.699,78 zł) i odsetek (155.921,10zł). Tak więc łączny zysk naszej Klientki to kwota ok. 431.520 zł. Klientka odzyskała także koszty procesu.

Jeżeli posiadacie Państwo aktywny kredyt frankowy i chcecie dowiedzieć się ile możecie zyskać na skutek zainicjowania działań natury prawnej – zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej: https://www.terlecki.net/sprawy-frankowe/. Znajdziecie tam Państwo interaktywny formularz. Po jego wypełnieniu, w ciągu 5 minut, otrzymacie na wskazany adres e-mail wstępną analizę.